Huyết áp cao là một căn bệnh phổ biến, có thể xảy ra ở bất kỳ giới tính và độ tuổi nào. Tuy nhiên, ở người cao tuổi, huyết áp cao có tỉ lệ cao hơn và nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm cũng nhiều hơn.
Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các mạch máu tự nhiên ‘cứng lại’ theo tuổi tác, mất tính đàn hồi. Đây có thể là một lời giải thích cho lý do tại sao người già có nguy cơ bị huyết áp cao. Ðến 90% các trường hợp cao áp huyết, nguyên nhân của bệnh chưa được biết rõ.
Dưới đây là một số yếu tố được cho là có khả năng cao gây ra huyết áp cao ở người già:
Béo phì
Các nghiên cứu cho thấy sự gia tăng chỉ số khối cơ thể cũng như sự gia tăng tuổi tác có liên quan đến huyết áp cao và có thể dẫn đến tăng huyết áp. Ngoài huyết áp cao, béo phì có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như cholesterol cao, bệnh tim và đột quỵ, …
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường thường liên quan đến béo phì và cũng là yếu tố góp phần vào sự phát triển của huyết áp cao ở người già. Theo thống kê, chế độ ăn uống kém và lượng đường cao có thể hỗ trợ sự phát triển của bệnh tiểu đường và tỷ lệ mắc bệnh tăng theo tuổi ở những người lớn tuổi. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề xa hơn, chẳng hạn như bệnh tim. Một đánh giá năm 2007 trên Tạp chí Y khoa cho thấy những người lớn tuổi bị tăng huyết áp tâm thu có nguy cơ tử vong cao hơn do bệnh tim.
Bệnh thận
Thống kê cho thấy bệnh thận là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra huyết áp cao, chỉ sau bệnh tiểu đường. Huyết áp cao dẫn đến các động mạch bị thu hẹp, suy yếu và cứng lại, không thể đưa máu đến thận một cách hiệu quả.
Ngoài ra, bệnh thận có thể làm hỏng các mạch máu của thận mà sau đó không thể loại bỏ chất thải đúng chuẩn. Điều này có thể dẫn đến áp lực lên các động mạch dẫn đến tăng huyết áp.
Ngoài ra, cũng cần chú ý thêm các tác nhân:
- Rượu: Các khảo cứu cho thấy rượu uống nhiều và thường xuyên có thể đưa đến cao áp huyết, đồng thời cũng làm tăng tỷ lệ bị tai biến mạch máu não và bệnh thận.
- Ðời sống thiếu vận động: Ðời sống thiếu vận động dễ gây béo mập và béo mập, như đã biết, có thể đưa đến cao áp huyết áp.
- Giòng giống: Người da đen hay cao áp huyết hơn người da trắng và bệnh cao áp huyết ở người da đen cũng nặng hơn.
- Giới tính: Ðàn ông dễ cao áp huyết hơn phụ nữ. Tuy vậy, phụ nữ, sau khi mãn kinh, cũng dễ cao áp huyết hơn lúc còn kinh.
Cách điều trị huyết áp cao ở người già
Việc điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi tương đối dễ dàng nếu bệnh được phát hiện sớm. Bước đầu tiên trong quá trình điều trị sẽ là thay đổi trong lối sống. Dưới đây là một số thay đổi mà người cao tuổi có thể thực hiện để giảm huyết áp.
Duy trì trọng lượng khỏe mạnh
Béo phì là một trong những nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi. Bạn hãy đến gặp bác sĩ và nhờ tư vấn về cân nặng tối ưu của mình, dựa trên chiều cao, giới tính, thể trạng và tuổi tác. Nếu cân nặng vượt quá lý tưởng, hãy hỏi bác sĩ về việc giảm cân an toàn.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống của bạn nên bao gồm trái cây và rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo. Sử dụng thực phẩm tươi sống sẽ tốt cho sức khỏe hơn so với thực phẩm đã được chế biến sẵn. Mặt khác, thực đơn dinh dưỡng như vậy cũng hỗ trợ cho việc duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Chế độ ăn DASH dùng trong quá trình điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi cũng rất dễ thực hiện.
Tập thể dục hàng ngày
Nếu thể trạng không thích hợp cho việc hoạt động thể chất, bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ về những bài tập mà mình có thể thực hiện. Hầu hết những người lớn tuổi đều có thể tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ ngắn, bài tập hít thở, yoga, … Việc tập thể dục thể thao hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi.
Hạn chế hấp thụ muối
Muối là một trong nhiều nguyên nhân tăng huyết áp, đặc biệt là ở người già. Các chuyên gia sẽ gợi ý cho bạn hai cách để hạn chế muối trong bữa ăn thường ngày:
- Không để lọ muối trong tầm mắt
- Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn vì có rất nhiều muối ở trong đó với vai trò chất bảo quản
Bỏ thuốc lá/ thuốc lào
Bệnh tăng huyết áp ở người già có nguy cơ cao xảy ra nếu bạn có thói quen hút thuốc lá. Do đó, bạn nên chấm dứt thói quen không tốt này. Bỏ thuốc lá không chỉ cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể mà còn tác động tích cực đến sức khỏe của gan.
Hạn chế dùng thức uống chứa cồn
Một ly rượu vang đỏ có thể tốt cho sức khỏe, nhưng quá nhiều có thể sẽ gây ra vấn đề nghiêm trọng.
Bạn nên tham vấn cùng bác sĩ về lượng cồn cơ thể có thể tiếp nạp cũng như khả năng tương tác của nó với những loại thuốc điều trị tăng huyết áp.
Coi trọng giấc ngủ ngon
Rối loạn giấc ngủ là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi. Điều này không có lợi đối với sức khỏe của người già. Không dùng thức uống chứa cồn hoặc caffeine trước khi đi ngủ và giữ không gian phòng ngủ thoải mái là hai trong số nhiều biện pháp có thể giúp bạn giải quyết tình trạng này.
Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp
Nếu phương pháp thay đổi lối sống lành mạnh không mang lại hiệu quả như mong muốn, bác sĩ có thể kê toa cho bạn các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp. Dưới đây là một số loại phổ biến:
Thuốc lợi tiểu
Thuốc lợi tiểu sẽ giúp tăng lượng chất lỏng mà cơ thể đào thải. Điều này đồng nghĩa với việc natri cũng sẽ theo đường đó ra khỏi cơ thể. Thuốc lợi tiểu có thể được sử dụng kết hợp cùng với các loại thuốc khác.
Thuốc chẹn beta
Nhóm thuốc chẹn beta có công dụng giảm nhịp tim của bạn. Lúc này tim sẽ bơm ít máu đi qua các mao mạch hơn, dẫn đến tình trạng hạ huyết áp.
Thuốc ức chế men chuyển (ACE)
ACE là tên viết tắt của enzyme chuyển đổi angiotensin. Thuốc ức chế men chuyển ngăn chặn hormone làm hẹp các mạch máu. Nếu mạch máu của bạn rộng ra, lưu lượng máu sẽ dễ dàng di chuyển. Từ đó, huyết áp cũng sẽ hạ.
Thuốc giãn mạch
Những loại thuốc này làm giãn nở các cơ thành mạch máu để hạ huyết áp.
Bác sĩ có thể kê toa một hoặc nhiều loại thuốc này. Họ sẽ theo dõi huyết áp của bạn để đảm bảo nó ở trong phạm vi lý tưởng. Tuy vậy, bạn cần lưu ý rằng nhiều loại thuốc tăng huyết áp cũng có tác dụng phụ. Hãy cho bác sĩ biết về bất kỳ thay đổi nào kể từ khi bạn bắt đầu dùng thuốc.
Thường xuyên kiểm tra huyết áp tại nhà
Bạn có thể theo dõi huyết áp tại nhà bằng máy đo huyết áp cá nhân. Bạn nên học cách đọc chỉ số đo huyết áp trước khi sử dụng thiết bị này. Hãy đo huyết áp thường xuyên như bác sĩ khuyên dùng. Đến cuộc tái khám lần sau, hãy mang theo những kết quả mà bạn đã đo trong thời gian qua. Điều này sẽ giúp bác sĩ xác định rõ liệu những thay đổi mà bạn đã thực hiện có giúp ích hay không.
Bệnh tăng huyết áp ở người già thực sự là vấn đề lớn cho các chuyên gia y tế. Tuy nhiên, hiện nay đã có những biện pháp để ngăn ngừa và điều trị. Duy trì huyết áp ở phạm vi lý tưởng sẽ tăng sức khỏe tổng thể, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.
Nguồn: Huyetap.net tổng hợp và biên soạn