Công dụng của sâm đối với sức khỏe

Nhân sâm là vị thuốc đứng đầu nhóm bổ khí và được đánh giá cao về tác dụng cải thiện sức khỏe. Loại thảo dược này có khả năng bồi bổ cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ điều hòa chức năng nội tạng và thúc đẩy tuần hoàn máu. Không chỉ thế, sâm còn có tác dụng tích cực trong việc giúp cơ thể chống lại mệt mỏi và căng thẳng, làm chậm lão hóa, tăng tuổi thọ.

Với nhiều lợi ích cho sức khỏe như vậy, người dân đều có mong muốn sử dụng để cải thiện sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Tuy nhiên những đối tượng đặc biệt như người cao huyết áp có sử dụng được không, chúng ta cần phải tìm hiểu thêm để đảm bảo an toàn.

Huyết áp cao có uống được sâm không?

Để trả lời cho câu hỏi: Huyết áp cao có uống được sâm không?, chúng ta hãy cùng xem xét qua 2 khía cạnh y học cổ truyền và y học hiện đại như sau:

Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, hiện nay có nhiều ý kiến trái chiều về việc sử dụng nhân sâm cho người bị cao huyết áp. Có chuyên gia cho rằng không nên dùng vì nhân sâm chứa nhiều dưỡng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe toàn diện nhưng cũng chính vì thế nên nó khiến huyết áp tăng, gây hại cho sức khỏe người bệnh.

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác lại cho rằng ở một số người cao huyết áp việc sử dụng sâm lại là điều cần thiết. Cụ thể là những người bị huyết áp cao kèm theo các triệu chứng như thiếu khí, thiếu âm, mệt mỏi, suy nhược thần kinh, mất ngủ, hay quên, nhân sâm sẽ giúp cải thiện tốt những vấn đề này. Người cao huyết áp sử dụng đúng cách, sâm giúp tăng cường khí huyết và giảm thiểu các triệu chứng suy nhược.

Y học hiện đại

Hiện nay các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu hiện đại để làm rõ về vấn đề này. Kết quả cho thấy nhân sâm không chỉ có nhiều lợi ích gián tiếp mà còn có tác dụng trực tiếp lên người bị huyết áp cao.

– Lợi ích gián tiếp:

• Cải thiện sức co bóp của cơ tim và hỗ trợ tăng cường tuần hoàn huyết mạch.
• Làm giảm mỡ máu và đường huyết, từ đó ngăn ngừa tình trạng vữa xơ động mạch.
• Ức chế kết tập tiểu cầu.

Những tác dụng này rất tốt cho người bị cao huyết áp. Nó giúp ngăn ngừa các biến chứng do tăng huyết áp gây nên.

– Lợi ích trực tiếp:

• Theo nghiên cứu nhân sâm có thể làm tăng huyết áp, nhưng tác dụng này thường chỉ xảy ra ở những người bị huyết áp thấp, giúp đưa huyết áp về mức bình thường. Còn với những người bị huyết áp cao, sâm có tác dụng giãn mạch, cải thiện lưu thông máu và hạ huyết áp.
• Trong nghiên cứu “Nhân sâm đỏ Hàn Quốc (Panax ginseng) có thể hạ huyết áp ở những người bị tăng huyết áp: một thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên” của Vladimir Vuksan và cộng sự (năm 2006) cho thấy nhân sâm đỏ Hàn Quốc có tác dụng hạ huyết áp, dường như liên quan đến lượng ginsenosides trong nhân sâm thấp hơn chứ không phải lượng cao.
• Ngoài ra, các nhà khoa học còn phát hiện ra một cơ chế khác giúp hạ huyết áp thông qua việc thúc đẩy tiết oxit nitric (NO) từ các tế bào nội mô mạch máu.

Tuy nhiên, không phải tất cả các loại sâm đều có tác dụng lên huyết áp. Chẳng hạn như nhân sâm Bắc Mỹ, theo nghiên cứu cho thấy loại nhân sâm này không ảnh hưởng đến huyết áp ở người bị tăng huyết áp.

Những lưu ý khi sử dụng sâm cho người bị cao huyết áp

Khi sử dụng sâm cho người bị huyết áp cao, cần lưu ý các yếu tố sau:

Loại sâm phù hợp: Hiện nay, có rất nhiều loại sâm với hàm lượng hoạt chất khác nhau. Người bị cao huyết áp cần tìm hiểu kỹ về các loại sâm, thành phần dinh dưỡng, công dụng đối với sức khỏe. Theo khuyến cáo, người có huyết áp cao nên lựa chọn những loại sâm có hàm lượng ginsenosides thấp, như nhân sâm đỏ Hàn Quốc hoặc nhân sâm Bắc Mỹ. Tránh sử dụng các loại sâm có hàm lượng ginsenosides cao tác động tới huyết áp nhiều hơn các loại sâm khác.

Thời điểm sử dụng:

• Nên dùng sâm vào buổi sáng hoặc trưa trước các bữa ăn để cơ thể dễ hấp thu các dưỡng chất và tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Không nên uống sâm gần với thời gian sử dụng thuốc hạ huyết áp do có thể ảnh hưởng tới tác dụng điều trị của các loại thuốc này.
• Không uống khi đói để tránh gây tụt huyết áp.

Lượng dùng: Sử dụng sâm với liều lượng phù hợp, không nên lạm dụng uống lượng lớn để tránh tác dụng phụ. Thông thường, liều lượng được khuyến cáo là 2 – 6g/ngày.

Cách dùng: Có thể sử dụng nhân sâm dưới nhiều dạng khác nhau như sâm tươi, sâm khô, sâm tẩm mật ong, rượu sâm hoặc cao sâm. Tùy vào nhu cầu và điều kiện sức khỏe mà lựa chọn loại chế phẩm sâm phù hợp. Một số cách sử dụng sâm phổ biến hiện nay như:

• Ngậm: cho vào miệng ngậm các lát sâm thái mỏng, nhấm từng ít một rồi nhai nuốt cả nước và bã.
• Hãm nước uống: sâm sau khi thái mỏng cho vào ấm hay chén sứ, thêm nước, đun cách thủy, lấy nước uống. Sau đó làm lại như vậy đến khi hết mùi vị thì thôi.

Không sử dụng với các thực phẩm tương kỵ: Không dùng chung với cà phê, củ cải, chè và các loại chất kích thích thần kinh khác để tránh làm giảm tác dụng của nhân sâm.

Bên cạnh đó, trong khi sử dụng, người bị cao huyết áp nên lắng nghe có thể mình, chú ý đến các dấu hiệu khác thường để điều chỉnh liều lượng, cách dùng, loại sâm cho phù hợp.

Lời khuyên cho người huyết áp cao

Bên cạnh việc chú ý đến những loại thực phẩm có thể ảnh hưởng tới huyết áp, những người bị cao huyết áp cũng cần lưu ý nhiều vấn đề khám để duy trì huyết áp ổn định, cho sức khỏe tốt nhất:

– Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Những người bị cao huyết áp được khuyên rằng nên giảm lượng muối trong mỗi bữa ăn, bổ sung thêm nhiều rau củ quả, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhiều dầu mỡ.

– Thường xuyên tập thể dục: Tập luyện thể thao như aerobic, đi bộ… sẽ giúp duy trì trọng lượng cơ thể và giảm nguy cơ biến chứng từ bệnh cao huyết áp.

– Theo dõi huyết áp tại nhà: Việc kiểm tra huyết áp tại nhà là cần thiết để có thể theo dõi và kiểm tra được những phương pháp điều trị huyết áp cao có hiệu quả hay không, và phát hiện sớm những cơn tăng huyết áp bất ngờ. Hiện nay có rất nhiều loại máy đo huyết áp điện tử từ các thương hiệu nổi tiếng và lâu đời như máy đo Omron. Người dùng có thể dễ dàng đo huyết áp tại nhà mà không đòi hỏi có kiến thức chuyên môn về y.

– Khám sức khỏe định kỳ: Việc này giúp bác sĩ theo dõi tiến trình điều trị, phát hiện sớm các biến chứng và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi “huyết áp cao có uống được sâm không?. Câu trả lời là có thể, tuy nhiên người bệnh cần phải sử dụng đúng cách, đúng liều lượng kết hợp với các phương pháp điều trị khác theo hướng dẫn của bác sĩ để cho kết quả tốt nhất.

Chia sẻ13

Khoa học nói gì về việc uống cà phê tăng huyết áp?

Hiện nay có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tìm mối liên hệ giữa việc sử dụng cà phê với tăng huyết áp. Trong đó, có 2 quan điểm về vấn đề này là: cà phê làm tăng huyết áp tạm thời và cà phê không ảnh hưởng tới huyết áp nếu sử dụng lâu dài.

– Uống cà phê gây tăng huyết áp tạm thời và chỉ kéo dài trong thời gian ngắn:

Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng uống cà phê có thể gây ra sự tăng huyết áp tạm thời. Nguyên nhân chủ yếu là do caffeine – một chất kích thích mạnh mẽ trong cà phê có thể làm co mạch máu và tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm. Khi mạch máu bị co lại, áp lực máu lên thành mạch tăng, dẫn đến hiện tượng tăng huyết áp tạm thời.

Cụ thể trong nghiên cứu “Tác động của việc tiêu thụ cà phê đến huyết áp, bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường” của Steven G. Chrysant cho thấy ở những người sau khi uống cà phê thấy huyết áp tăng lên tuy nhiên nó không có tác dụng kéo dài.

Một nghiên cứu khác “Thời điểm đo huyết áp liên quan đến việc tiêu thụ caffeine” của  Jane R.Mort cũng có kết quả tương tự: việc uống cà phê có thể làm tăng huyết áp tâm thu từ 5 – 15 mmHg, và huyết áp tâm trương từ 4 -13mmHg. Hiệu ứng này xuất hiện sau khi uống 30 phút, đạt đỉnh sau 1-2 giờ và kéo dài đến vài giờ. Tuy nhiên, sự tăng huyết áp này chỉ mang tính chất tạm thời và thường biến mất khi caffeine được đào thải khỏi cơ thể.

– Uống cà phê không gây tăng huyết áp ở những người sử dụng thường xuyên:

Mặc dù cà phê có thể gây tăng huyết áp tạm thời, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ cà phê đều đặn không dẫn đến tăng huyết áp sau khi uống. Một nghiên cứu về việc theo dõi việc sử dụng cà phê ở những đối tượng khác nhau được công bố trên Tạp chí sức khỏe của đại học Harvard cho kết quả: cà phê làm tăng huyết áp tâm thu trung bình 13 mmHg và huyết áp tâm trương 7 mmHg ở những người không uống cà phê thường xuyên nhưng những người hay uống thì lại không gây tăng huyết áp.

Theo một bài báo khác từ Mayo Clinic, dù caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời, nhưng những người uống cà phê thường xuyên có thể phát triển một mức “chịu đựng” với tác động của caffeine, dẫn đến việc không có sự thay đổi trong mức huyết áp của họ. Nói cách khác, cơ thể có thể thích nghi với lượng caffeine được tiêu thụ đều đặn, giảm thiểu các tác động tới huyết áp của người dùng.

Người bị cao huyết áp có uống cà phê được không?

Mặc dù cà phê có thể làm tăng huyết áp tạm thời ở một số người, nó cũng mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả những lợi ích tốt cho người bị cao huyết áp:

• Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mạch máu: Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa, chẳng hạn như axit chlorogenic, có thể giúp giảm viêm và bảo vệ mạch máu, có lợi cho tim mạch. Mặc dù cà phê có thể gây khó chịu vì tạo cảm giác mạch đập nhanh nhưng nó không gây ra các rối loạn về nhịp tim, bao gồm những người bị đau tim.
• Giảm nguy cơ bệnh tiểu đường type 2, sỏi mật và sỏi thận: Theo nghiên cứu, cà phê đã được chứng minh có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2, một trong những yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến cao huyết áp. Ngoài ra, nó cũng có khả năng giảm tỷ lệ mắc sỏi mật, sỏi thận.
• Ngăn ngừa ung thư: Cũng nhờ các chất chống oxy hóa, cà phê được chứng minh có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư gan, ung thư nội mạc tử cung…

Vậy những người bị cao huyết áp có nên uống cà phê hay không? Đây là một vấn đề cần được cân nhắc kỹ lưỡng, vì cơ thể mỗi người phản ứng với cà phê khác nhau, và tác động của cà phê đối với huyết áp có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Vì vậy, những người bị cao huyết áp có thể dựa vào những yếu tố dưới đây và đưa ra quyết định của mình:

Phản ứng của cơ thể đối với cà phê: Mỗi người phản ứng khác nhau với cà phê. Một số người có thể gặp các tác dụng phụ như cảm giác tim đập nhanh, ợ nóng, lo lắng, hồi hộp, mất ngủ, tăng huyết áp… trong khi có người thì không. Do đó, việc theo dõi phản ứng của cơ thể sau khi uống cà phê là rất quan trọng. Nếu thấy các triệu chứng khó chịu, tốt nhất người bị cao huyết áp nên hạn chế sử dụng thức uống này.

Liều lượng: Lượng cà phê tiêu thụ cũng đóng vai trò quan trọng. Uống một lượng vừa phải, chẳng hạn dưới 400mg caffeine/ngày tương ứng 4-5 tách cà phê nhỏ mỗi ngày, thường không gây hại. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều cà phê có thể gây ra các tác động tiêu cực như mất ngủ, khó chịu, hay thậm chí là say cà phê.

Loại cà phê: Một lựa chọn khác cho người bị cao huyết áp là cà phê decaf. Loại cà phê này đã loại bỏ hầu hết caffeine, do đó ít có khả năng gây tăng huyết áp tạm thời. Đây có thể là một giải pháp thay thế tốt cho những người yêu thích hương vị cà phê nhưng muốn tránh tác động của caffeine lên huyết áp.

Độ đậm đặc của cà phê: Độ mạnh của cà phê cũng là một yếu tố cần cân nhắc. Cà phê đậm đặc chứa nhiều caffeine hơn và có thể gây tăng huyết áp mạnh mẽ hơn so với cà phê loãng.

Thời điểm uống cà phê: Thời điểm uống cà phê cũng có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ của người cao huyết áp. Uống cà phê vào buổi sáng được khuyến khích hơn việc uống vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối. Ngoài ra nên hạn chế uống khi dạ dày rỗng do ảnh hưởng tiêu cực tới nồng độ cortisol và đường huyết.

Một số lưu ý khác cho người bị tăng huyết áp

Việc điều trị tăng huyết áp không chỉ trong vài ngày, vài tháng mà kéo dài nhiều năm, thậm chí suốt đời vì vậy để duy trì sức khỏe tốt người bệnh nên thiết kế một lối sống phù hợp cho mình. Dưới đây là một số gợi ý cho người bị tăng huyết áp:

1. Chế độ ăn uống lành mạnh:

• Giảm muối: Muối là một trong những tác nhân chính làm tăng huyết áp. Người bị tăng huyết áp nên hạn chế lượng muối tiêu thụ hàng ngày, lý tưởng là dưới 5-6 gram (khoảng một thìa nhỏ). Tránh các thực phẩm chứa nhiều muối như đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn, và thức ăn nhanh.
• Tăng cường ăn rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây chứa nhiều kali, một khoáng chất giúp cân bằng tác động của muối và hỗ trợ giảm huyết áp. Các loại trái cây như chuối, cam, và dưa hấu rất giàu kali.
• Ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, và lúa mì nguyên cám cung cấp nhiều chất xơ, giúp giảm cholesterol và hỗ trợ kiểm soát huyết áp.
• Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và cholesterol: Tránh các loại thực phẩm nhiều chất béo bão hòa như thịt đỏ, bơ, và các sản phẩm từ sữa nguyên kem. Thay vào đó, nên chọn các loại chất béo lành mạnh từ cá, quả hạch, và dầu ô liu.

2. Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục hàng ngày chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, hoặc đạp xe, yoga, dưỡng sinh… có thể giúp tăng cường lưu thông máu, tim đập khỏe mạnh, ổn định huyết áp một cách tự nhiên. Tuy nhiên, cần luyện tập vừa sức tránh căng thẳng trong quá trình tập. Mục tiêu nên là ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.

3. Kiểm soát cân nặng

Thừa cân và béo phì là yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp. Giảm cân, thậm chí chỉ vài kg, có thể giúp giảm đáng kể huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

4. Quản lý căng thẳng

Khi cơ thể gặp bị căng thẳng và thích kích thích tuyến thượng thận sản xuất hormone adrenaline, cortisol… Các hoạt chất này là nguyên nhân dẫn tới tăng nhịp tim, tăng huyết áp và tăng lưu lượng máu tới cơ bắp… Vì vậy, việc quản lý căng thẳng ở những người bị tăng huyết áp là điều cần thiết.

Người bị tăng huyết áp có thể áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu, hoặc nghe nhạc thư giãn, giảm tải công việc. Tốt nhất là cố gắng cân bằng thời gian giữa công việc và nghỉ ngơi.

5. Hạn chế sử dụng các chất kích thích

• Tránh rượu: Uống rượu có thể làm tăng huyết áp, đặc biệt là khi tiêu thụ nhiều. Người bị tăng huyết áp nên hạn chế hoặc tránh rượu hoàn toàn.
• Không hút thuốc: Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi mà còn làm co mạch máu, tăng huyết áp, và gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

6. Theo dõi huyết áp thường xuyên

• Đo huyết áp tại nhà: Sử dụng máy đo huyết áp tại nhà để theo dõi chỉ số huyết áp thường xuyên. Việc này giúp bạn nắm bắt kịp thời các thay đổi và có biện pháp điều chỉnh phù hợp. Người bệnh có thể lựa chọn máy đo huyết áp tự động dễ dùng, đọc kết quả nhanh chóng và chính xác. Trong đó, máy đo huyết áp Omron đến từ Nhật Bản được nhiều người lựa chọn. Đây là máy đo huyết áp Omron được xếp hạng là thương hiệu bán chạy nhất toàn cầu vào năm 2022 theo khảo sát của Công ty TNHH Fuji Keizai.
• Tư vấn bác sĩ: Nếu huyết áp của bạn liên tục ở mức cao, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị thích hợp, bao gồm điều chỉnh lối sống hoặc sử dụng thuốc.

7. Mẹo nhỏ khác để giảm huyết áp

• Uống nước đầy đủ: Cơ thể thiếu nước có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp. Hãy chắc chắn rằng bạn uống đủ nước mỗi ngày để giúp duy trì huyết áp ổn định.
• Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường: Đường, đặc biệt là trong các loại thức uống ngọt, có thể góp phần làm tăng cân và tăng nguy cơ cao huyết áp. Hãy cố gắng giảm lượng đường tiêu thụ hàng ngày.
• Massage cổ và tai để điều hòa lượng máu lên não, giảm căng cơ ở cổ, ổn định huyết áp.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi “uống cà phê có bị tăng huyết áp không?” và một số gợi ý để cải thiện sức khỏe cho người bị cao huyết áp. Mong rằng bài viết giúp ích được cho bạn, chúc bạn thật nhiều sức khỏe.

Chia sẻ13

7 loại lá uống giúp hạ huyết áp hiệu quả

Dưới đây là 7 loại lá uống có tác dụng hạ huyết áp tốt cho những người bị cao huyết áp như sau:

1. Lá dâu tằm

Nghiên cứu “Chiết xuất Morus alba điều chỉnh cân bằng nội môi huyết áp thông qua tín hiệu eNOS” chỉ ra tác dụng của lá dâu tằm đối với việc điều hòa huyết áp. Nghiên cứu tập trung vào việc chiết xuất này ảnh hưởng như thế nào đến con đường truyền tín hiệu nitric oxit synthase (eNOS) nội mô, rất quan trọng để ổn định huyết áp và duy trì sức khỏe mạch máu.

Kết quả cho thấy chiết xuất lá dâu tằm giúp cải thiện đáng kể việc điều hòa huyết áp bằng cách tăng cường hoạt động của eNOS. Điều này dẫn đến tăng sản xuất oxit nitric, giúp giãn mạch máu và giảm huyết áp.

Vì vậy, nước uống lá dâu tằm có thể là một phương thuốc tự nhiên tiềm năng để kiểm soát chứng tăng huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

2. Lá vối

Lá vối là loại lá phổ biến ở Việt Nam có tác dụng hạ huyết áp đáng kể. Theo nghiên cứu “Tác dụng hạ huyết áp của Syzygium cumini ở chuột tăng huyết áp tự phát” của Rachel Melo Ribeiro và cộng sự đã kiểm tra tác dụng hạ huyết áp từ lá cây vối rừng.

Lá vối giúp giảm hoạt động co mạch có liên quan đến canxi từ đó giúp giãn mạch, giảm huyết áp. Dịch chiết của lá vối cũng giàu flavonoid có tác dụng hạ huyết áp nhờ khả năng chống oxy hóa, bảo vệ thành mạch, ngăn ngừa các biến chứng tim mạch.

Ngoài ra, lá vối còn hỗ trợ trong việc điều hòa đường huyết và giảm cholesterol, táo bón, rối loạn tiết niệu…

Những người bị tăng huyết áp có thể uống nước lá vối đều đặn mỗi ngày để kiểm soát huyết áp.

3. Lá hương nhu tía

Một trong các loại lá khác có tác dụng hạ huyết áp hiệu quả là lá hương nhu tía. Theo nghiên cứu “Tác dụng hạ huyết áp của Ocimum basilicum L. (OBL) đối với huyết áp ở chuột tăng huyết áp thận” của Anwar Omar và cộng sự (năm 2010) cho thấy lá hương nhu tía giúp hạ huyết áp cả ở huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Tác dụng này nhờ khả năng làm giảm nồng độ các hoạt chất gây co mạch.

4. Lá trà xanh

Lá trà xanh có tác dụng hạ huyết áp đáng kể nhờ chứa nhiều hợp chất hữu ích. Các polyphenol, đặc biệt là catechin trong trà xanh có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp giảm stress oxy hóa và viêm nhiễm trong mạch máu. Điều này giúp cải thiện chức năng nội mô và giãn nở mạch máu, từ đó làm giảm huyết áp.

Nghiên cứu “Tác động của việc thường xuyên uống trà xanh hoặc trà đen lên huyết áp ở những người bị huyết áp cao hoặc tăng huyết áp: Tổng quan hệ thống và phân tích tổng hợp” của Marjan Mahdavi-Roshan và cộng sự (năm 2020) đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ trà xanh thường xuyên có thể giảm đáng kể huyết áp tâm thu khoảng 4,81mmHg và huyết áp tâm trương khoảng 1,98mmHg. Việc uống trà càng lâu (≥3 tháng) giúp hạ huyết áp càng nhiều.

Ngoài ra, trà xanh còn có tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp cơ thể loại bỏ natri và nước dư thừa, góp phần vào việc kiểm soát huyết áp. Vì vậy, việc uống trà xanh hàng ngày có thể là một biện pháp tự nhiên giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả.

5. Lá chùm ngây

Theo nghiên cứu “Vai trò của thảo dược thiên nhiên trong điều trị tăng huyết áp” cho thấy chiết xuất thô từ lá chùm ngây giúp hạ huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Tuy nhiên, tác dụng này là ngắn hạn và trở lại bình thường chỉ sau vài phút. Ngoài ra, nó còn phụ thuộc vào liều lượng.

Bên cạnh đó, theo nghiên cứu “Thành phần hạ huyết áp từ vỏ quả Moringa oleifera” của S Faizi cũng cho thấy tác dụng hạ huyết áp là nhờ thành phần thiocarbamate và isothiocyanate có trong chiết xuất thô chùm ngây. Những người bị tăng huyết áp có thể uống lá chùm ngây mỗi ngày để cải thiện huyết áp.

6. Lá mãng cầu xiêm

Chắc hẳn không phải ai cũng biết đến công dụng hạ huyết áp của lá mãng cầu xiêm. Theo nghiên cứu “Cơ chế hoạt động có thể có của tác dụng hạ huyết áp của Annona muricata (mãng cầu) ở chuột Sprague–Dawley có huyết áp bình thường” cho thấy chiết xuất lá cây mãng cầu có tác dụng hạ huyết áp.

Trong lá cây mãng cầu xiêm có chứa các hợp chất alkaloid, isoquinoline, coreximine và anomurine có tác dụng giãn mạch, ức chế huyết áp thoáng qua. Ngoài ra, dịch chiết lá mãng cầu còn phong tỏa các kênh ion canxi, đối kháng Ca2+ làm dịu các cơn co thắt gây tăng áp.

7. Lá sen

Lá sen được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có tác dụng hạ huyết áp. Lá sen chứa nhiều hợp chất sinh học như flavonoid, polysaccharide, và alkaloid, những chất này giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng lên thành mạch máu.

Theo “Nghiên cứu hoạt động giãn mạch của chiết xuất lá sen và chất đại diện nuciferine trên động mạch chủ ngực ở chuột” của Hao Deng và cộng sự (năm 2022) đã chỉ ra rằng chiết xuất từ lá sen có khả năng giảm huyết áp bằng cách làm giãn nở mạch máu và cải thiện lưu thông máu. Tác dụng này nhờ hoạt chất nuciferine hoạt động theo các cơ chế khác nhau như truyền tín hiệu NO/cGMP, kích hoạt kênh K+, ức chế ROCC và giải phóng SR Ca2 +… làm giãn động mạch chủ ngực.

Ngoài ra, lá sen còn có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp giảm stress oxy hóa – yếu tố góp phần quan trọng vào sự phát triển của bệnh tăng huyết áp. Hơn nữa, lá sen còn hỗ trợ giảm cholesterol và cải thiện chức năng gan, giúp điều chỉnh và duy trì huyết áp ổn định.

Tham khảo thêm: Gợi ý 5 loại nước uống cho người bị huyết áp thấp

Ưu và nhược điểm khi sử dụng lá uống hạ huyết áp

Việc sử dụng bất cứ phương pháp nào để điều trị huyết áp cũng có nhiều ưu điểm và những mặt hạn chế. Dưới đây là một số ưu nhược điểm khi sử dụng các loại lá để hạ huyết áp:

Ưu điểm

An toàn, ít độc tính: Hiện nay hầu hết các loại thuốc hạ huyết áp được sử dụng để điều trị huyết áp cao đều được tổng hợp hóa học. Chúng thường có một số hạn chế như độc tính cao, gây tác dụng phụ và nguy cơ tụt huyết áp do dao động huyết áp lớn trong quá trình điều trị. Trong khi đó, các loại lá từ tự nhiên được biết đến là ít độc tính hơn và có tác dụng hạ huyết áp thông qua nhiều cơ chế khác nhau nên giúp hạ huyết áp ổn định.

Dễ kiếm, rẻ tiền: Bên cạnh đó, các loại lá từ tự nhiên này khá dễ tìm, có thể thấy ngay trong ngôi nhà của bạn vì vậy giá thành rẻ, tiết kiệm được chi phí.

Hiệu quả: Nhiều loại lá đã được nghiên cứu chứng minh tác dụng, vì vậy người dùng có thể an tâm về hiệu quả mà nó mang lại. Việc sử dụng chúng thường xuyên có thể giúp duy trì huyết áp ổn định và hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Nhược điểm

Tác dụng chậm: Do hàm lượng dược chất thấp, các lá này thường có tác dụng chậm hơn so với thuốc tây y. Người sử dụng cần kiên trì sử dụng trong thời gian dài, có thể lên đến vài tháng hoặc cả năm.

Không thể thay thế hoàn toàn thuốc tây y: Các loại thuốc tây y mặc dùng có nguy cơ gây tác dụng phụ nhưng không thể phủ nhận tác dụng hạ huyết áp hiệu quả của nó. Trong khi các loại lá thường có tác dụng chậm thì thuốc tây hạ huyết áp nhanh hơn. Vì vậy, người dùng không nên thay thế hoàn toàn thuốc tây bằng lá thảo dược mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Lưu ý khi sử dụng các loại lá để hạ huyết áp tại nhà

Khi sử dụng các loại lá để hạ huyết áp cần chú ý những thông tin sau để đảm bảo đạt hiệu quả tốt nhất:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Điều quan trọng nhất là bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại lá nào để hạ huyết áp. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định loại lá phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn, liều lượng sử dụng an toàn và tương tác tiềm ẩn với các loại thuốc bạn đang dùng.
• Sử dụng với liều lượng vừa đủ, không nên lạm dụng. Bắt đầu với liều lượng nhỏ và tăng dần nếu cần thiết.
• Không thay thế các thuốc tây mà cần theo dõi hiệu quả điều trị, hỏi ý kiến bác sĩ có thể giảm liều hoặc sử dụng các loại thuốc nhẹ hơn không.
• Theo dõi huyết áp thường xuyên. Việc theo dõi huyết áp tại nhà không chỉ giúp bạn chủ động kiểm soát sức khỏe mà còn giúp nhận thấy rõ ràng sự thay đổi tích cực hay tiêu cực khi áp dụng các phương pháp giúp hạ huyết áp. Trang bị máy đo huyết áp tại nhà để kiểm tra huyết áp mỗi ngày giúp bạn nắm bắt kịp thời những dấu hiệu bất thường, từ đó có thể nhận kịp thời ngăn chặn tình trạng tăng huyết áp không được kiểm soát. Điều này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn mang lại cuộc sống chất lượng và an toàn hơn cho bạn và gia đình.
• Bên cạnh việc sử dụng lá để hạ huyết áp, người bệnh cũng cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học và tập thể dục mỗi ngày.

Sử dụng lá thảo dược như lá sen, lá hương nhu tía, mãng cầu xiêm… có thể hỗ trợ hạ huyết áp tốt nhưng cần lưu ý không nên lạm dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Chia sẻ15

Tìm hiểu chung về bệnh tăng huyết áp

Tăng huyết áp là một bệnh lý mạn tính trong đó áp lực máu tác động lên thành động mạch tăng cao một cách thường xuyên.

Tổ chức y tế thế giới (WHO) cùng Hiệp hội tăng huyết áp quốc tế (ISH) đã thống nhất xác định tăng huyết áp là khi huyết áp tối đa (huyết áp tâm thu) từ 140mmHg trở lên và/hoặc huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trương) từ 90mmHg trở lên.

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, người ta có thể chia tăng huyết áp thành hai loại như sau:

• Tăng huyết áp nguyên phát: Không xác định được nguyên nhân gây bệnh, thường chiếm khoảng 90%.
• Tăng huyết áp thứ phát: Xác định được nguyên nhân gây tăng huyết áp, chiếm khoảng 10% trong tổng số người bệnh.

Cơ chế tăng huyết áp

Cơ chế hình thành huyết áp

Huyết áp là áp lực mà dòng máu tác động lên thành mạch khi máu chảy trong hệ thống mạch. Do đó, nó phụ thuộc vào hai yếu tố là cung lượng tim và sức cản ngoại vi. Mối quan hệ giữa huyết áp và các yếu tố này được biểu diễn qua công thức:

Huyết áp = Cung lượng tim x sức cản ngoại vi.

Trong đó, cung lượng tim là lượng máu tim bơm đi được trong một phút. Cung lượng tim sẽ phụ thuộc vào sức co bóp của tim, tiền gánh (lượng máu về tim khi tim giãn), hậu gánh (sức cản của các động mạch với sự co bóp của tim) và tần số tim.

Sức cản ngoại vi là lực chống lại dòng chảy của máu. Nó phụ thuộc vào chiều dài động mạch, bán kính động mạch và độ quánh của máu.

Cơ chế tăng huyết áp nguyên phát

Cơ chế gây tăng huyết áp nguyên phát thường rất phức tạp và có sự tham gia đồng thời của rất nhiều yếu tố.

Nhờ sự nỗ lực của các nhà khoa học, nhiều nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ hơn một số cơ chế bệnh sinh của tăng huyết áp nguyên phát. Tuy nhiên, người ta vẫn chưa biết được trong đó yếu tố nào là yếu tố khởi phát bệnh và yếu tố nào là yếu tố duy trì bệnh.

Dưới đây là một số cơ chế gây tăng huyết áp nguyên phát đã được nghiên cứu và phát hiện:

☛ Vai trò của natri:

Lượng natri đưa vào cơ thể vượt quá khả năng đào thải của thận là nguyên nhân gây tăng áp suất thẩm thấu máu, dẫn đến giữ nước, làm tăng thể tích máu trong cơ thể và tăng lượng máu về tim. Điều này sẽ khiến cung lượng tim tăng lên gây tăng huyết áp.

Bên cạnh đó, trong một số trường hợp rối loạn vận chuyển natri qua màng tế bào do bơm Na – K bị khiếm khuyết hoặc bị ức chế hay màng tế bào tăng tính thẩm thấu với natri, ion natri sẽ được vận chuyển nhiều vào trong tế bào. Kết quả là làm tế bào nhạy cảm hơn với kích thích giao cảm cơ trơn của thành mạch, gây tích nước trong tế bào, tăng trương lực thành mạch, co mạch, tăng sức cản ngoại vi và dẫn tới tăng huyết áp

☛ Vai trò của hệ Renin – Angiotensin – Aldosteron:

Hệ Renin – Angiotensin – Aldosteron (viết tắt tiếng Anh là RAAS) là một hệ thống các hormon làm nhiệm vụ điều hòa huyết áp và cân bằng natri trong cơ thể người.

Renin là một enzyme được hình thành ở bộ máy cận cầu thận. Trong một số trường hợp đặc biệt, Renin sẽ được tiết ra và xúc tác chuyển đổi Angiotensinogen thành Angiotensin I.

Đến lượt mình, Angiotensin I sẽ được chuyển hóa thành Angiotensin II nhờ enzyme tương ứng. Angiotensin II là một chất gây tăng huyết áp mạnh theo các cơ chế sau:

• Gây co mạch máu mạnh làm tăng sức cản ngoại vi.
• Kích thích vỏ thượng thận bài tiết aldosteron là hormone có tác dụng tăng tái hấp thu natri và nước ở ống lượn xa và ống góp của thận, làm tăng thể tích máu và dẫn đến tăng huyết áp do tăng cung lượng tim.
• Kích thích vùng dưới đồi bài tiết hormone ADH có tác dụng tăng tái hấp thu nước ở ống lượn xa và ống góp của thận gây tăng huyết áp do thể tích máu tăng.
• Gây cảm giác khát để uống nước bổ sung, từ đó làm tăng thể tích máu, tăng cung lượng tim và tăng huyết áp.

Ngoài cơ chế gây tăng huyết áp do thiếu máu thận, hệ RAAS này còn tác động tới tim, mạch, thận qua việc kích hoạt một số yếu tố vận mạch và yếu tố tăng trưởng gây co mạch và phì đại tế bào thành mạch.

☛ Vai trò của hệ thần kinh giao cảm:

Hệ thần kinh giao cảm bị kích thích sẽ làm tăng sản xuất catecholamin (bao gồm các hormone: epinephrine (adrenaline), dopamine và norepinephrine (noradrenaline)). Các chất hóa học này sẽ gây tăng huyết áp thông qua hai cơ chế:

• Gây tăng sức co bóp của tim, tăng tần số tim dẫn đến tăng cung lượng tim.
• Gây co tĩnh mạch, tiểu động mạch đi và phì đại thành mạch máu. Kết quả là sức cản ngoại vi tăng lên.

☛ Vai trò của lớp nội mạc:

Bình thường, tế bào nội mạc mạch máu sản xuất ra các yếu tố giãn mạch (NO,…) và yếu tố co mạch (endothelin,…). Do đó, chúng đóng vai trò rất quan trọng trong cơ chế tăng huyết áp. Rối loạn nội mạc gây tăng tiết các chất co mạch hay giảm tiết chất giãn mạch đều có thể gây tăng huyết áp do tăng sức cản ngoại vi.

NO có tác dụng giãn mạch, ức chế tiểu cầu ngưng tụ, ức chế phì đại cơ trơn thành mạch, bảo vệ thành mạch chống vữa xơ và huyết khối. Người ta nhận thấy rằng, ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát thường giảm rõ rệt mức sản xuất NO, dẫn đến bất thường trong sự giãn mạch phụ thuộc nội mạc.

Ngược lại, Endothelin gây co cơ trơn thành mạch, đồng thời làm phì đại những tế bào này. Ở một số bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát, người ta phát hiện có sự tăng hàm lượng endothelin.

☛ Vai trò của stress:

Stress kích thích trực tiếp đến hệ thần kinh giao cảm làm tăng tiết catecholamin dẫn đến tăng huyết áp.

☛ Trạng thái béo phì:

Béo phì có liên quan đến sự tăng thể tích dịch ngoại bào, tăng lưu lượng máu ở mô và cung lượng tim, kích hoạt RAAS, giảm bài tiết natri và tăng tái hấp thu natri ở ống thận. Tất cả những thay đổi này đều đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng huyết áp liên quan đến tăng cân.

Hơn nữa, sự tích tụ chất béo xung quanh thận gây chèn ép lên thận và sự tăng áp lực vùng bụng cũng được coi là một cơ chế quan trọng khác dẫn đến tăng huyết áp do béo phì.

☛ Kháng insulin:

Insulin tăng cao trong máu ở những người mắc phải tình trạng kháng insulin có thể gây tăng huyết áp thông qua những cơ chế sau:

• Làm tăng tái hấp thu natri và nước ở thận, thay đổi vận chuyển ion qua màng tế bào (tích Ca++ ở nội bào).
• Tăng sản xuất các yếu tố sinh trưởng tế bào và co cơ trơn thành mạch.
• Kích thích hệ thần kinh giao cảm.
• Tăng tiết endothelin (yếu tố gây co mạch).

Cơ chế gây tăng huyết áp thứ phát

Tăng huyết áp thứ phát là tình trạng huyết áp tăng cao do một bệnh lý cụ thể trong cơ thể gây ra. Do đó, cơ chế gây tăng huyết áp thứ phát cũng phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây ra bệnh.

Sau đây là cơ chế gây tăng huyết áp thứ phát của một số nguyên nhân thường gặp:

☛ Tăng huyết áp do xơ vữa động mạch:

Là tình trạng cholesterol dư thừa trong máu đọng lại ở thành mạch tạo thành mảng, dẫn đến thoái hóa vách mạch, gây nên xơ hóa. Đồng thời với đó là hiện tượng lắng đọng canxi làm thành mạch của bạn trở nên dày và cứng, khả năng đàn hồi của thành mạch giảm. Kết quả là sức cản ngoại vi tăng lên gây tăng huyết áp.

☛ Các bệnh lý thận gây thiếu máu thận:

Thiếu máu thận dẫn đến thiếu oxy đến thận. Điều này tác động lên bộ máy cận cầu thận làm nó tăng tiết renin. Renin có tác dụng hoạt hóa angiotensinogen và các phản ứng tiếp theo để tăng tổng hợp angiotensin II, là chất có tác dụng làm tăng huyết áp.

☛ Tăng huyết áp do bệnh nội tiết:

• U tủy thượng thận: Làm nồng độ catecholamine tăng cao trong máu gây tăng huyết áp.
• Hội chứng Conn: U vỏ thượng thận làm tăng tiết aldosteron nguyên phát.
• Hội chứng Cushing: tăng tiết glucocorticoid và mineralocorticoid dẫn đến ứ natri và giữ nước, làm tăng huyết áp.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh tăng huyết áp?

Tăng huyết áp thường diễn biến âm thầm, không có biểu hiện rõ ràng nhưng lại có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan, bộ phận trong cơ thể bạn bằng nhiều cách khác nhau, dẫn đến biến chứng nặng nề như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch vành mạn tính, tổn thương thận và mắt…

Do đó, nếu bạn đang có một trong các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp dưới đây, bạn nên chú ý kiểm tra sức khỏe, đặc biệt là huyết áp thường xuyên để phòng ngừa và phát hiện bệnh sớm, tránh để bệnh diễn biến nghiêm trọng:

• Di truyền: Tăng huyết áp là bệnh lý có xu hướng di truyền. Nếu bố mẹ hoặc người thân trong gia đình bạn bị tăng huyết áp, bạn sẽ có nguy cơ bị bệnh này cao hơn.
• Tuổi tác: Tuổi càng cao nguy cơ tăng huyết áp càng tăng lên.
• Rối loạn mỡ máu.
• Thừa cân, béo phì: Người có chỉ số BMI từ 23kg/m² trở lên có nguy cơ tăng huyết áp cao hơn.
• Chế độ ăn mặn, nhiều muối.
• Hút thuốc lá.
• Người uống nhiều bia rượu.
• Lười vận động.
• Stress kéo dài.

Người bệnh tăng huyết áp cần làm gì?

Tăng huyết áp là một bệnh lý mạn tính cần được kiểm tra, theo dõi thường xuyên và kiên trì điều trị suốt đời. Để đem lại hiệu quả cao nhất, việc điều trị tăng huyết áp cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa thực hiện chế độ ăn uống, chế độ vận động lành mạnh và sử dụng thuốc điều trị đúng cách:

Chế độ ăn uống

• Chế độ ăn hợp lý, tăng cường ăn các loại rau xanh, hoa quả tươi, các loại ngũ cốc và gạo chế biến thô, thực phẩm nhiều xơ, thịt gia cầm không da, thịt nạc, cá,..,hạn chế thức ăn giàu cholesterol và acid béo no.
• Giảm ăn muối, chỉ nên dùng 1 thìa cà phê muối (tương đương 5g muối) mỗi ngày.
• Kiểm soát cân nặng nếu thừa cân, duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số BMI dưới 23 kg/m², duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ.
• Hạn chế uống rượu, bia.
• Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc.

>> Xem chi tiết hơn trong bài: Cao huyết áp nên ăn gì kiêng gì?

Chế độ vận động, nghỉ ngơi

• Tập luyện thể dục thường xuyên: Chế độ tập luyện tối ưu là tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày và hầu hết các ngày trong tuần với cường độ tập đủ mạnh. Nếu bạn có vấn đề về tim mạch, bạn nên tham khảo tư vấn của bác sĩ để lựa chọn phương pháp tập luyện phù hợp nhất.
• Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh, stress kéo dài. Cần ngủ đủ giấc, thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý.
• Tránh bị lạnh đột ngột.

Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định

Nếu huyết áp của bạn tăng quá cao, trên giới hạn cho phép hoặc khi bạn có những nguy cơ tim mạch đi kèm thì bác sĩ sẽ yêu cầu bạn sử dụng các loại thuốc hạ huyết áp.

Hiện nay, dựa trên cơ chế bệnh sinh của tăng huyết áp, khoa học đã nghiên cứu và phát triển nhiều loại thuốc hạ huyết áp có hiệu quả tốt với các cơ chế tác dụng khác nhau như làm giảm dịch và muối, gây giãn mạch, ngăn cản sự co mạch,… từ đó làm giảm huyết áp.

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bạn cũng như các bệnh lý đi kèm mà bác sỹ sẽ kê cho bạn loại thuốc tăng huyết áp phù hợp nhất. Một số nhóm thuốc được ưu tiên lựa chọn là: Thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn kênh calci, thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế thụ thể angiotensin, thuốc chẹn beta giao cảm.

Lưu ý trong quá trình sử dụng thuốc tăng huyết áp:

• Không được tự ý ngưng thuốc ngay cả khi huyết áp đã giảm về bình thường.
• Duy trì điều trị lâu dài.
• Sử dụng đúng liều lượng được chỉ định, uống thuốc đều đặn, đúng giờ.
• Lưu ý đến các tác dụng phụ của thuốc và thông báo ngay cho bác sĩ nếu nhận thấy các biểu hiện bất thường khi dùng thuốc.

Tăng huyết áp là bệnh lý nguy hiểm với cơ chế sinh bệnh vô cùng phức tạp. Hiểu được phần nào cơ chế tăng huyết áp sẽ giúp bạn có các biện pháp phòng ngừa cũng như điều trị bệnh một cách có hiệu quả nhất để có thể chung sống hòa bình và lâu dài với căn bệnh này.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.msdmanuals.com/professional/cardiovascular-disorders/hypertension/hypertension
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1120075/
• https://oxfordmedicine.com/view/10.1093/med/9780198784906.001.0001/med-9780198784906-chapter-563

Chia sẻ28

Thế nào là tăng huyết áp thứ phát?

Tăng huyết áp thứ phát là tình trạng huyết áp tăng cao gây ra bởi một số bệnh lý khác trong cơ thể.

Giống như tăng huyết áp vô căn, tăng huyết áp thứ phát có thể gây biến chứng xấu trên tim, thận, não, mạch máu. Tuy nhiên, người mắc phải loại tăng huyết áp này có cơ hội chữa khỏi bệnh dứt điểm rất lớn nếu phát hiện, điều trị sớm và đúng cách nguyên nhân gây bệnh.

Nguyên nhân nào gây tăng huyết áp thứ phát?

Tăng huyết áp thứ phát có thể do nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau gây ra:

Các bệnh lý liên quan đến thận

Tăng huyết áp do bệnh lý mạch thận dù chỉ chiếm 2 – 3% các ca tăng huyết áp nhưng lại là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây tăng huyết áp thứ phát.

Dưới đây là một số bệnh lý tại thận gây tăng huyết áp:

• Bệnh thận do đái tháo đường: Trong cơ thể, thận có chức năng chính là lọc máu và đào thải các chất dư thừa ra khỏi cơ thể. Ở bệnh nhân đái tháo đường, tình trạng đường huyết tăng cao có thể gây tổn thương hệ thống lọc này, gây xơ hóa cầu thận, lâu ngày dẫn đến suy thận kèm theo tăng huyết áp.
• Bệnh thận đa nang: Đây là bệnh lý di truyền đặc trưng bởi sự xuất hiện của nhiều nang thận ở cả hai thận và có thể ở cả gan. Các nang thận này làm phá vỡ cấu trúc của thận, ảnh hưởng đến chức năng bình thường của thận. Hậu quả là gây ứ đọng muối và nước dẫn đến tăng huyết áp.
• Bệnh cầu thận: Quá trình lọc của thận diễn ra chủ yếu ở cầu thận. Do đó, cầu thận bị viêm sẽ dẫn đến chức năng lọc máu của thận bị cản trở. Viêm cầu thận nếu không được điều trị tốt có thể khiến bạn bị cao huyết áp.
• Tăng huyết áp tuần hoàn: Loại tăng huyết áp này thường được gây ra bởi tình trạng xơ vữa động mạch. Các mảng xơ vữa có thể làm hỏng động mạch, làm thành mạch dày lên và xơ cứng. Theo đó dòng máu đến thận bị cản trở, kích thích thận tăng cường sản xuất hormone renin gây co mạch và tăng huyết áp.

Các bệnh lý nội tiết

➤ Bệnh tuyến thượng thận: Tuyến thượng thận là tuyến nội tiết quan trọng nằm ở trên đầu mỗi quả thận, có vai trò sản xuất và điều hòa nhiều loại hormone trong cơ thể như adrenaline, aldosteron và cortisol. Một số bệnh lý tại tuyến thượng thận có thể gây mất cân bằng các hormone này và dẫn đến tăng huyết áp thứ phát, bao gồm:

• U tủy thượng thận: Là bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng hormone adrenaline và noradrenaline tăng cao trong máu, dẫn đến huyết áp tăng rất cao, có thể lên tới trên 200 mmHg và thường tăng theo từng cơn.
• Hội chứng Conn (Cường aldosteron nguyên phát): Là tình trạng tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormon aldosteron. Đây là hormon gây giữ muối nước và tăng thải kali qua thận. Kết quả là gây tăng huyết áp.
• Hội chứng Cushing: Đây là một bệnh lý nội tiết gây ra do chức năng vỏ tuyến thượng thận bị rối loạn, dẫn đến tăng nồng độ hormone cortisol trong máu. Cortisol giúp cơ thể điều hòa huyết áp và phản ứng với stress. Do đó, khi lượng hormon này tăng cao trong máu có thể gây tăng huyết áp thứ phát.

➤ Cường tuyến cận giáp: Tuyến cận giáp có kích thước rất nhỏ nhưng giữ vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa nồng độ calci và phospho trong máu của bạn. Khi mắc bệnh cường tuyến cận giáp, hormon PTH sẽ tăng tiết làm tăng lượng calci trong máu. Đây là một trong những yếu tố nguy cơ cao gây tăng huyết áp.

➤ Các vấn đề về tuyến giáp: Rối loạn chức năng tuyến giáp cũng có thể dẫn đến huyết áp cao.

Nguyên nhân khác

➤ Thai kỳ

Tăng huyết áp là tình trạng bệnh lý thường gặp trong thai kỳ, xảy ra ở khoảng 5 – 10% phụ nữ mang thai.

Do đó, phát hiện và kiểm soát sớm tăng huyết áp thứ phát ở phụ nữ có thai là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Huyết áp cao khi mang thai và những lưu ý mẹ nhất định phải biết

➤ Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn

Là những cơn tắc nghẽn đường hô hấp trên toàn phần hoặc một phần trong khi ngủ, lặp đi lặp lại nhiều lần trong đêm.

Tình trạng này gây tổn thương niêm mạc thành mạch máu do thiếu oxy, lâu ngày khiến mạch máu yếu dần dẫn đến huyết áp khó kiểm soát. Ngoài ra, nó còn khiến hệ thần kinh của bạn hoạt động quá mức và giải phóng một số chất gây tăng huyết áp.

➤ Hẹp eo động mạch chủ

Đây là một bệnh lý bẩm sinh và là nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát thường gặp trong nhóm nguyên nhân tim mạch. Động mạch chủ bị thu hẹp làm tăng sức cản mạch máu và tăng huyết áp.

➤ Béo phì

Béo phì có thể gây tăng nhịp tim và tăng lượng máu chảy trong cơ thể, từ đó làm tăng áp lực của dòng máu lên thành động mạch và khiến huyết áp của bạn tăng cao.

Bên cạnh đó, các chất béo tích tụ trong cơ thể khi bị béo phì cũng giải phóng ra một số chất hóa học gây tăng huyết áp.

➤  Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như thuốc tránh thai đường uống (đặc biệt là thuốc chứa estrogen), thuốc chống viêm phi steroid, thuốc ăn kiêng (phenylpropanolamine, sibutramine,…), các chất kích thích (amphetamine, cocaine,…), thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế miễn dịch (cyclosporin A và steroid),… có thể gây ra tác dụng phụ là tăng huyết áp.

Triệu chứng tăng huyết áp thứ phát

Tương tự như tăng huyết áp nguyên phát, tăng huyết áp thứ phát thường không có dấu hiệu, triệu chứng rõ ràng ngay cả khi huyết áp của bạn tăng cao ở mức nguy hiểm.

Tuy nhiên, tăng huyết áp thứ phát thường do một nguyên nhân xác định. Do vậy, ở người bệnh tăng huyết áp có thể xuất hiện một số triệu chứng của các bệnh lý đi kèm, ví dụ như:

• U tủy thượng thận: Đổ mồ hôi, tim đập nhanh, đau đầu, lo lắng…
• Hội chứng Cushing: Tăng cân, suy nhược, mọc lông bất thường trên cơ thể hoặc mất kinh (ở phụ nữ), các vết (đường) màu tím trên da bụng…
• Các vấn đề về tuyến giáp: Mệt mỏi, tăng cân hoặc giảm cân, không chịu được nóng hoặc lạnh…
• Hội chứng Conn: Suy nhược cơ thể do lượng kali trong máu giảm thấp.
• Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: mệt mỏi quá mức hoặc buồn ngủ vào ban ngày, ngáy, ngưng thở khi ngủ…

Ngoài ra, nếu bạn bị cao huyết áp kèm theo bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây, bạn rất có thể đang mắc phải bệnh lý tăng huyết áp thứ phát:

• Huyết áp tăng rất cao, trên 180/110 mmHg lúc khởi bệnh.
• Tình trạng tăng huyết áp khởi phát trước 25 tuổi hoặc sau 55 tuổi.
• Tăng huyết áp khởi phát đột ngột, từ huyết áp bình thường đến tăng huyết áp nặng trong thời gian dưới 1 năm.
• Xuất hiện tổn thương ở nhiều cơ quan đích khi mới phát hiện tăng huyết áp.
• Tiền sử gia đình không có người bị huyết áp cao.
• Không béo phì.
• Các biện pháp điều trị tăng huyết áp trước đây có hiệu quả, bây giờ không còn hiệu quả.
• Tăng huyết áp kháng trị: Không đáp ứng với các loại thuốc hạ huyết áp.

Chẩn đoán tăng huyết áp thứ phát

Để chẩn đoán tăng huyết áp thứ phát, trước tiên bác sĩ sẽ xác định tình trạng huyết áp cao bằng cách đo huyết áp.

Việc xác định tăng huyết áp không chỉ dựa vào một lần đo mà cần mất khoảng 3 – 6 lần đo để chẩn đoán chính xác. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn theo dõi huyết áp tại nhà hoặc theo dõi huyết áp suốt 24h bằng holter huyết áp để xem nó có giảm tại các thời điểm khác nhau trong ngày hay không.

Bạn sẽ được chẩn đoán tăng huyết áp khi:

• Đo huyết áp tại phòng khám: Huyết áp  ≥ 140/90 mmHg.
• Theo dõi huyết áp bằng máy Holter: Huyết áp trung bình ban ngày ≥ 135/85 mmHg và huyết áp trung bình ban đêm ≥ 120/70mmHg.
• Tự đo huyết áp tại nhà nhiều lần: Huyết áp ≥ 135/85 mmHg.

Sau khi chẩn đoán được bệnh tăng huyết áp, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm khác để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng cao huyết áp của bạn:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu thường được thực hiện để kiểm tra nồng độ kali, natri, creatinin, đường huyết, cholesterol toàn phần và triglycerid,…
• Xét nghiệm nước tiểu: Phát hiện những bất thường trong nước tiểu.
• Siêu âm thận: Kiểm tra kích thước và lưu lượng máu qua thận.
• Chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI): Kiểm tra bất thường ở tuyến thượng thận.
• Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG): Bạn có thể phải làm xét nghiệm này nếu bác sĩ cho rằng nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát là do vấn đề tim mạch.

Tăng huyết áp thứ phát có nguy hiểm không?

Tăng huyết áp thứ phát có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh lý mà bạn đang mắc phải.

Bên cạnh đó, nếu tình trạng huyết áp cao kéo dài mà không được kiểm soát, nó có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm trên các cơ quan khác trong cơ thể.

Các biến chứng thường gặp của bệnh tăng huyết áp thứ phát là:

• Các biến chứng về tim mạch: Đau tim, nhồi máu cơ tim, suy tim, bệnh động mạch vành…
• Các biến chứng về não: Tai biến mạch máu não (nhũn não và xuất huyết não), bệnh não do tăng huyết áp
• Biến chứng trên thận: Suy thận, đái ra protein,…
• Các biến chứng mạch ngoại vi, trong đó đặc biệt nguy hiểm là biến chứng phình tách thành động mạch chủ có nguy cơ tử vong cao.
• Suy giảm trí nhớ.
• Các biến chứng về mắt: Xuất huyết võng mạc, phù gai thị…

Các vấn đề sức khỏe mà tăng huyết áp thứ phát gây ra đều rất nguy hiểm và có nguy cơ tử vong cao. Do đó, phát hiện sớm, điều trị bệnh đúng cách và phòng ngừa các biến chứng là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân trong gia đình.

Điều trị tăng huyết áp thứ phát như thế nào?

Tăng huyết áp thứ phát sẽ kéo dài cho đến khi nguyên nhân gây bệnh biến mất. Do đó, việc điều trị tăng huyết áp thứ phát phải bao gồm cả điều trị nguyên nhân gây tăng huyết áp và kiểm soát tốt huyết áp.

Tùy theo nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát mà bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật. Khi các bệnh lý cơ bản được điều trị khỏi, huyết áp của bạn có thể giảm hoặc trở lại bình thường.

Bạn cũng có thể cần tiếp tục sử dụng các thuốc điều trị huyết áp để tránh huyết áp tăng cao không kiểm soát trong quá trình điều trị. Bác sĩ sẽ lựa chọn nhóm thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh lý mắc kèm của bạn.

Để việc điều trị đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh, giảm lượng muối trong chế độ ăn hàng ngày, tập luyện thể dục thể thao, duy trì cân nặng hợp lý, tránh căng thẳng, hạn chế rượu bia, thuốc lá…

Bên cạnh đó, bạn cũng cần theo dõi huyết áp tại nhà thường xuyên bằng cách sử dụng máy đo huyết áp cá nhân và báo cáo với bác sĩ trong các lần thăm khám định kỳ. Việc này sẽ giúp bác sĩ kiểm soát tốt tình trạng bệnh của bạn cũng như đánh giá được hiệu quả phác đồ điều trị đang sử dụng.

Tài liệu tham khảo:

• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21128-secondary-hypertension/outlook–prognosis
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/secondary-hypertension/diagnosis-treatment/drc-20350684
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4876411/

Chia sẻ22

Tổng quan về bệnh tăng huyết áp

Tăng huyết áp là bệnh mạn tính trong đó áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Theo khuyến cáo hiện nay của Hội tim mạch Việt Nam, tăng huyết áp được xác định là khi huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) từ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) từ 90mmHg trở lên.

Tăng huyết áp thường được chia làm hai thể chính là:

• Tăng huyết áp nguyên phát (hay tăng huyết áp vô căn): Là tình trạng tăng huyết áp không xác định được nguyên nhân cụ thể, chiếm khoảng 90 – 95% số ca bệnh.
• Tăng huyết áp thứ phát: Là tình trạng tăng huyết áp xác định được nguyên nhân cụ thể, thường xuất hiện sau một bệnh lý nào đó, chiếm khoảng 5 – 10%.

Nguyên nhân tăng huyết áp là do đâu?

Việc xác định sớm nguyên nhân gây tăng huyết áp là vô cùng cần thiết, giúp bạn xây dựng chế độ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất, tránh các biến chứng nguy hiểm do bệnh lý này gây ra.

Nguyên nhân gây tăng huyết áp nguyên phát

Tăng huyết áp nguyên phát thường phát triển âm thầm trong thời gian nhiều năm. Nguyên nhân chính xác của tình trạng này đến nay vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, người ta nhận thấy rằng có một số yếu tố nguy cơ có thể góp phần gây nên tăng huyết nguyên phát, bao gồm:

Tuổi tác

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp mà bạn không thể thay đổi được. Khi cơ thể bạn già đi theo thời gian, hệ thống mạch máu sẽ bị lão hoá, Thành động mạch bị tổn thương, xơ vữa, phì đại và vôi hóa dẫn đến xơ cứng, không còn đủ khả năng đàn hồi gây tăng sức cản ngoại vi ở mạch máu và làm tăng huyết áp

Di truyền

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng những người sinh ra trong gia đình có tiền sử cha mẹ bị tăng huyết áp hoặc mắc các bệnh lý về tim mạch sẽ có nguy cơ bị tăng huyết áp cao hơn so với người bình thường.

Chế độ ăn quá nhiều muối

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gần 1/3 số trường hợp tăng huyết áp nguyên phát có mối liên hệ mật thiết với chế độ ăn quá nhiều muối của người bệnh.

Nếu bạn ăn quá nhiều muối, lượng muối đưa vào cơ thể lớn hơn khả năng đào thải của thận sẽ khiến nồng độ natri trong cơ thể tăng cao, cơ thể bạn sẽ giữ nước, làm tăng thể tích máu và dẫn đến tăng huyết áp.

Rối loạn lipid máu

Nồng độ mỡ máu cao (cholesterol và triglycerid máu cao) là nguyên nhân chủ yếu gây xơ vữa động mạch và làm hẹp dần lòng các động mạch cung cấp máu cho tim và các cơ quan trong cơ thể. Động mạch bị xơ vữa sẽ trở nên cứng hơn, kém đàn hồi và từ đó làm huyết áp tăng lên.

Hút thuốc lá

Khi bạn hút một điếu thuốc lá, các chất kích thích trong thuốc lá, đặc biệt là nicotin sẽ kích thích hệ thần kinh giao cảm gây co mạch và khiến huyết áp của bạn tăng lên ngay lập tức. Tình trạng này có thể kéo dài trong khoảng 20 – 30 phút sau đó.

Ngoài ra, các hóa chất trong thuốc lá có thể làm hỏng lớp niêm mạc của thành động mạch. Điều này có thể khiến động mạch của bạn bị thu hẹp và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, trong đó có tăng huyết áp.

Uống quá nhiều rượu

Tương tự như thuốc lá, chất cồn trong rượu cũng là một chất độc đối với hệ tim mạch của bạn. Rượu sẽ gây ảnh hưởng xấu đến các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, làm tăng lipid máu, tổn thương hệ thống mạch máu. Đây là yếu tố nguy cơ dẫn tới tình trạng tăng huyết áp của bạn.

Ngoài ra, uống nhiều rượu quá mức còn gây nên bệnh xơ gan và các tổn thương thần kinh khác, từ đó gián tiếp gây tăng huyết áp.

Lười vận động

Thường xuyên vận động sẽ giúp tăng cường quá trình chuyển hóa và tiêu thụ cholesterol trong cơ thể. Do đó, ở những người lười vận động, nguy cơ bị rối loạn lipid máu sẽ tăng lên, tình trạng giảm dung nạp đường tăng dẫn đến tỷ lệ đái tháo đường cũng tăng cao và gián tiếp gây ra tăng huyết áp.

Căng thẳng thần kinh

Nghiên cứu khoa học đã chứng minh được rằng căng thẳng thần kinh, stress có thể dẫn tới tăng nhịp tim. Ngoài ra, khi bị căng thẳng, cơ thể bạn sẽ tiết ra nhiều chất trung gian hóa học như adrenalin, noradrenalin có tác dụng gây co động mạch, lâu dài sẽ gây tăng huyết áp.

Thừa cân hoặc béo phì

Cân nặng của bạn càng cao, bạn sẽ càng cần nhiều máu hơn để cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho các mô, cơ quan trong cơ thể. Khi thể tích máu trong cơ thể tăng lên, lượng máu chảy qua các mạch máu cũng tăng dẫn đến áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao gây tăng huyết áp.

Chế độ ăn uống thiếu kali

Kali có vai trò giúp cân bằng lượng natri trong tế bào của bạn. Nếu bạn không cung cấp đủ kali trong chế độ ăn uống của mình hoặc bạn bị mất quá nhiều kali do mất nước hay do các tình trạng sức khỏe khác, natri có thể tích lũy trong cơ thể gây giữ nước, tăng thể tích tuần hoàn dẫn đến tăng huyết áp.

Nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát

Bên cạnh các trường hợp tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, một số người bị huyết áp cao là do các bệnh lý khác trong cơ thể. Tình trạng này được gọi là tăng huyết áp thứ phát. Tăng huyết áp thứ phát thường khởi phát đột ngột và gây ra huyết áp cao hơn so với tăng huyết áp nguyên phát. Tuy nhiên, tăng huyết áp thứ phát có thể chữa khỏi nếu bạn loại trừ được hoàn toàn bệnh lý nguyên nhân gây ra nó.

Dưới đây là một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tăng huyết áp thứ phát mà bạn cần lưu ý.

Bệnh thận

Các tổn thương tại thận hoặc động mạch thận bị hẹp tắc có thể dẫn tới suy giảm lượng máu tới thận. Điều này sẽ kích thích bộ máy cận cầu thận tiết ra một loại hormon là renin gây co mạch và tăng huyết áp.

Bệnh tuyến thượng thận

Tuyến thượng thận là tuyến nội tiết quan trọng, có chức năng sản xuất và điều hòa nhiều loại hormon trong cơ thể. Các bất thường tại tuyến thượng thận sẽ gây mất cân bằng hormon và có thể dẫn tới tình trạng tăng huyết áp thứ phát:

Các bệnh lý về tuyến thượng thận gây tăng huyết áp thường gặp bao gồm:

• U tủy thượng thận: Đây là dạng u thượng thận hiếm gặp, trong đó tuyến thượng thận tăng tiết quá mức các hormon như adrenalin và noradrenalin dẫn đến huyết áp tăng rất cao, có thể trên 200mmHg và tăng theo từng cơn. Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như nhịp tim nhanh, vã mồ hôi, đau ngực, đau đầu dữ dội.
• Hội chứng Conn (cường aldosteron nguyên phát): Là tình trạng tuyến thượng thận tiết ra quá nhiều hormon aldosteron. Đây là hormon có tác dụng khiến thận giảm thải trừ muối và nước, đồng thời tăng thải kali. Hậu quả là người bệnh bị tăng huyết áp do cơ thể tăng giữ nước làm tăng thể tích tuần hoàn.
• Hội chứng Cushing: Là bệnh lý đặc trưng bởi nồng độ hormon cortisol tăng cao trong máu kéo dài do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận hoặc do dùng thuốc corticoid. Đây là hormon có tác dụng điều hòa chuyển hóa carbohydrat và huyết áp. Sự bất thường này sẽ dẫn tới tình trạng tăng huyết áp kèm theo một số triệu chứng khác như mặt béo tròn, bụng béo, chân tay teo, rạn da,…

Bệnh cường tuyến cận giáp Tuyến cận giáp giữ vai trò quan trọng trong sản xuất và điều hòa hormon PTH – hormon điều chỉnh nồng độ canxi và photpho trong máu. Bệnh cường tuyến cận giáp khiến tuyến nội tiết này tiết ra quá nhiều hormon PTH, làm tăng nồng độ canxi máu và gây kích thích dẫn đến tăng huyết áp.

Bệnh tuyến giáp Các vấn đề về tuyến giáp (suy giáp hay cường giáp) đều có thể dẫn đến tăng huyết áp.

Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một rối loạn không hiếm gặp nhưng thường dễ bị bỏ qua. Bệnh biểu hiện bằng những cơn ngừng thở từng lúc khi ngủ trong thời gian từ 10 giây trở lên, sau đó động tác hô hấp sẽ trở lại và thường phối hợp với sự thức dậy ngắn.

Tình trạng này dẫn đến giảm nồng độ oxy trong máu từng đợt, hậu quả là gây tổn thương các tế bào ở thành mạch máu, làm giảm (hoặc mất) tính đàn hồi của thành mạch và gây tăng huyết áp.

Hẹp eo động mạch chủ

Khi động mạch chủ bị hẹp ở vị trí nào đó (do bẩm sinh hoặc do mắc phải) sẽ làm tăng sức cản của mạch máu, khiến tim phải hoạt động co bóp mạnh hơn để đẩy máu đi qua vị trí hẹp đó, hậu quả là gây tăng huyết áp ở phía trên chỗ hẹp.

Tăng huyết áp thai kỳ

Tăng huyết áp thai kỳ thường xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ và trở về mức bình thường sau 6 tuần sau sinh.

Nguyên nhân gây tăng huyết áp trong thời kỳ mang thai có thể là do thai phụ còn quá trẻ (dưới 20 tuổi) hoặc tuổi đã cao (trên 35 tuổi), thiếu máu trầm trọng, nhiều nước ối, mang thai con đầu lòng, đa thai, có tiền sử cao huyết áp hoặc đái tháo đường,…

Do tác dụng phụ của thuốc

Tác dụng phụ của một số loại thuốc như: Thuốc tránh thai nội tiết (thuốc tránh thai), các chất chống viêm không steroid (NSAID), thuốc ăn kiêng, chất kích thích, thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế hệ thống miễn dịch, thuốc thông mũi,… cũng có thể gây ra tăng huyết áp thứ phát.

Làm thế nào để biết mình bị tăng huyết áp?

Tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm nhưng thường không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng để nhận biết. Cách duy nhất giúp bạn biết mình có bị tăng huyết áp hay không là đo huyết áp để xác định chỉ số huyết áp của mình.

Hiện nay có hai cách giúp bạn biết được huyết áp của mình là đến các cơ sở y tế để đo huyết áp và tự đo huyết áp tại nhà.

Nếu bạn đo huyết áp tại các cơ sở y tế (phòng khám, bệnh viện, trạm y tế,…), bạn cần phải đến đó để đo huyết áp mỗi ngày trong vòng 3 ngày liên tiếp nếu không có bệnh lý nào khác liên quan đến tim mạch hay đái tháo đường. Thời điểm tốt nhất mà bạn nên đi đo huyết áp là vào buổi sáng.

Nếu bạn sử dụng máy đo huyết áp cá nhân để kiểm tra huyết áp tại nhà, bạn cần lưu ý đến những điều sau:

• Đo huyết áp nhiều lần: Bạn nên đo ít nhất hai lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau ít nhất một phút ở tư thế ngồi.
• Đo huyết áp 2 lần mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng và buổi tối.
• Bạn cần đo huyết áp tại nhà trong ít nhất 3 ngày để có giá trị huyết áp ổn định. Ngoài ra, bạn cần loại bỏ giá trị huyết áp ngày đầu tiên và sử dụng giá trị trung bình trong các lần đo còn lại để đưa ra kết quả chính xác hơn.

Phòng ngừa bệnh tăng huyết áp như thế nào?

Bên cạnh các nguyên nhân gây tăng huyết áp không thể thay đổi được như tuổi tác, di truyền, các bệnh lý,…, các yếu tố nguy cơ khác hoàn toàn có thể cải thiện được nếu bạn duy trì một lối sống lành mạnh, hợp lý. Dưới đây là một số biện pháp thay đổi lối sống giúp bạn phòng ngừa bệnh tăng huyết áp hiệu quả:

• Thay đổi chế độ ăn uống: Hạn chế lượng muối ăn mỗi ngày (dưới 5 – 6g/ngày), ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, sữa ít béo, bổ sung đủ kali (bơ, chuối, súp lơ xanh, rau chân vịt,…) và các yếu tố vi lượng khác, tránh các thực phẩm có chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa.
• Giảm cân nếu bạn đang thừa cân, béo phì: Duy trì chỉ số BMI từ 18,5 đến 22,9, duy trì vòng bụng dưới 90 cm ở nam và dưới 80 cm.
• Tăng cường vận động thể lực với cường độ thích hợp đều đặn 5 – 7 ngày mỗi tuần, 30 – 60 phút mỗi ngày.
• Từ bỏ các thói quen xấu: Uống ít rượu bia, dưới 2 ly/ngày đối với nam và 1 ly/ngày đối với nữ. Bỏ hút thuốc lá sớm và tránh xa khói thuốc.
• Tránh lo âu, stress, căng thẳng thần kinh kéo dài, tránh bị lạnh đột ngột.
• Cẩn thận khi sử dụng các loại thuốc có thể gây tăng huyết áp.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát nếu có. Thăm khám huyết áp ít nhất mỗi năm một lần để kiểm soát bệnh.

Trên đây là những nguyên nhân gây tăng huyết áp phổ biến mà bạn cần lưu ý. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tăng huyết áp, từ đó có các biện pháp thích hợp để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bệnh lý nguy hiểm này, cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20373410
• https://www.cdc.gov/bloodpressure/risk_factors.htm
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/secondary-hypertension/symptoms-causes/syc-20350679

Chia sẻ24

Cao huyết áp là bệnh gì?

Cao huyết áp (hay tăng huyết áp) là một bệnh lý mãn tính khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Huyết áp tăng cao gây ra nhiều áp lực cho tim (tăng gánh nặng cho tim) và là căn nguyên của nhiều biến chứng tim mạch nghiêm trọng như: tai biến mạch máu não, suy tim, bệnh tim mạch vành, nhồi máu cơ tim,…

Triệu chứng của bệnh tăng huyết áp

Tăng huyết áp thường không rõ triệu chứng, trừ khi bệnh nhân tăng huyết áp lên quá cao và đột ngột có thể xuất hiện tình trạng choáng váng, ù tai, hoa mắt, đỏ mặt buồn nôn, đau tức ngực,… Tuy nhiên đa số người mắc bệnh tăng huyết áp không có triệu chứng gì và phần lớn thậm chí còn không biết mình bị bệnh. Các triệu chứng kể trên thường chỉ xuất hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Chính vì thế tăng huyết áp còn được gọi là ‘kẻ giết người thầm lặng”.

Các biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp

Ảnh hưởng đến động mạch

Tăng huyết áp lâu ngày sẽ làm hư lớp nội mạc của mạch vành, làm các phân tử  Cholesterol trọng lượng phân tử thấp (Cholesterol-LDL) dễ dàng đi từ lòng mạch máu vào động mạch vành, sau đó làm hình thành mảng xơ vữa động mạch và làm hẹp mạch vành.

• Khi bị hẹp động mạch vành nhiều, người bệnh sẽ thấy đau ngực, tức ngực khi gắng sức, vận động nhiều, leo cầu thang, cơn đau giảm khi bệnh nhân ngừng gắng sức.
• Nếu mảng xơ vữa động mạch bị nứt, vỡ thì trong lòng động mạch vành hình thành cục huyết khối, làm tắc động mạch vành làm bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim. Khi bị nhồi máu cơ tim, người bệnh sẽ thấy đau dữ dội trước ngực, khó thở, đổ mồ hôi, đau có thể lan lên cổ, tay trái và sau lưng.

Nguy hiểm hơn, tăng huyết áp còn dẫn đến biến chứng về mạch ngoại vi, sẽ làm động mạch chủ phình to và có thể bóc tách, vỡ thành động mạch chủ dẫn đến tử vong. Đông thời còn làm hẹp động mạch chậu, động mạch chân, động mạch đùi. Khi động mạch chi dưới bị hẹp nhiều, người bệnh sẽ có triệu chứng đi một đoạn đường thì đau chân, phải đứng lại nghỉ.

Ảnh hưởng đến não

Tăng huyết áp còn gây ra các biến chứng về não như tai biến mạch máu não, nhũn não, thiếu máu não.

Cao huyết áp cũng làm hẹp mạch máu nuôi não (tương tự như mạch vành), nếu mảng xơ vữa bị nứt, vỡ, làm hình thành cục máu đông, làm tắc mạch máu não gây chết 1 vùng não hay còn gọi là nhũn não.

Khi cao huyết áp dẫn đến tai biến mạch máu não thì các mạch máu não sẽ không chịu nổi áp lực dẫn đến bị vỡ, lúc đó người bệnh bị xuất huyết não gây liệt nửa người hoặc liệt hoàn toàn, nặng thì có thể tử vong. Triệu chứng của bệnh nhân tùy vùng xuất huyết lớn hay nhỏ, và tùy vị trí vùng xuất huyết.

Ảnh hưởng đến thận

Thận lọc chất lỏng dư thừa và chất thải từ máu của bạn – một quá trình đòi hỏi các mạch máu phải khỏe mạnh. Huyết áp cao có thể làm hỏng các mạch máu dẫn đến thận của bạn.

Các vấn đề về thận do huyết áp cao bao gồm:

• Hỏng màng lọc của các tế bào thận: Làm bệnh nhân tiểu ra protein (bình thường không có), lâu ngày gây suy thận.
• Hẹp động mạch thận: Làm thận tiết ra nhiều chất Renin gây huyết áp cao hơn, nếu bị hẹp động mạch thận lâu ngày sẽ gây nên suy thận.
• Xơ cứng cầu thận: Loại tổn thương thận này xảy ra khi các mạch máu nhỏ bên trong thận bị tổn thương và không thể lọc chất lỏng và chất thải ra khỏi máu một cách hiệu quả. Bệnh xơ cứng cầu thận có thể dẫn đến suy thận.
• Suy thận: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của suy thận. Khi thận không thể lọc các chất thải, chúng sẽ bị tích tụ lại trong cơ thể. Đến mức độ nhất định, bạn sẽ phải lọc máu hoặc ghép thận.

Ảnh hưởng đến mắt

Huyết áp cao có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ cung cấp máu cho mắt của bạn, gây ra:

• Bệnh võng mạc: Có thể dẫn đến chảy máu trong mắt, mờ mắt và mất thị lực hoàn toàn.
• Tích tụ chất lỏng dưới võng mạc: Gây suy giảm thị lực.
• Bệnh thần kinh thị giác: Lưu lượng máu bị tắc nghẽn có thể làm hỏng dây thần kinh thị giác, dẫn đến chảy máu trong mắt hoặc mất thị lực.

Rối loạn chức năng tình dục

Tình trạng rối loạn cương dương ngày càng trở nên phổ biến ở nam giới khi họ bước vào tuổi 50. Nhưng nam giới bị huyết áp cao thậm chí có nhiều khả năng bị rối loạn cương dương hơn. Đó là vì lưu lượng máu hạn chế do huyết áp cao có thể ngăn máu chảy đến dương vật của bạn.

Phụ nữ cũng có thể bị rối loạn chức năng tình dục do huyết áp cao. Lưu lượng máu đến âm đạo giảm có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục hoặc kích thích, khô âm đạo hoặc khó đạt được cực khoái.

Các biến chứng nguy hiểm khác

So sánh giữa người cao huyết áp và người huyết áp bình thường thì:

• Bệnh động mạch vành tăng gấp 3 lần
• Suy tim tăng 6 lần
• Đột quỵ tăng 7 lần

Ở người tăng huyết áp mà huyết áp không hạ vào ban đêm hoặc hạ quá mức hoặc tăng vọt bất cứ lúc nào (hay gặp nhất vào buổi sáng) đều là yếu tố bất lợi vì rất dễ bị đột quỵ não.

Người bị cao huyết áp đột quỵ có thể tử vong nếu cấp cứu không kịp thời hoặc bị hôn mê với đời sống thực vật, nếu qua khỏi sẽ để lại di chứng nặng nề về tâm thần kinh như liệt nửa người, đi đứng, nói năng khó khăn, giảm trí nhớ, lú lẫn….

Biến chứng của cơn tăng huyết áp

Huyết áp cao thường là một tình trạng mãn tính, dần dần gây tổn thương trong nhiều năm. Nhưng đôi khi huyết áp tăng nhanh và nghiêm trọng (Huyết áp tâm thu thường tăng trên 180mmHg và huyết áp tâm trương thường tăng trên 120 mmHg), người bệnh cần được đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.

Cơn tăng huyết áp có thể gây ra các biến chứng cực kỳ nguy hiểm như:

• Mất trí nhớ, thay đổi tính cách, khó tập trung, cáu kỉnh
• Đột quỵ
• Tổn thương nghiêm trọng đối với động mạch chính của cơ thể (bóc tách động mạch chủ)
• Đau ngực
• Đau tim
• Sự bơm máu của tim bị suy giảm đột ngột, dẫn đến việc dự trữ chất lỏng trong phổi dẫn đến khó thở (phù phổi)
• Mất chức năng thận đột ngột
• Các biến chứng trong thai kỳ (tiền sản giật hoặc sản giật)
• Mù lòa

Lắng nghe lời khuyên của chuyên gia

Các biện pháp phòng ngừa biến chứng cao huyết áp

Theo các bác sĩ, đại đa số các bệnh nhân bị cao huyết áp thường không có các dấu hiệu nào cảnh báo trước. Nhiều bệnh nhân hoàn toàn cảm thấy bình thường, do vô tình khám sức khỏe mới biết bị bệnh. Do vậy, việc kiểm tra huyết áp thường xuyên, nhất là những người có nguy cơ cao (như lớn tuổi, béo phì, ít vận động, trong gia đình đã có người thân bị cao huyết áp…) là hết sức cần thiết và quan trọng.

Kết hợp chế độ ăn hợp lý:

• Giảm ăn mặn (dưới 5g muối/ngày)
• Hạn chế các thức ăn chứa nhiều muối như cà muối, dưa muối, mì ăn liền, xúc xích, thịt hun khói…
• Tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi.
• Đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng trong khẩu phần ăn hằng ngày.
• Hạn chế thức ăn có nhiều chất béo bão hòa (bơ, mỡ động vật…), lòng đỏ trứng, thịt có màu đỏ.
• Không ăn phủ tạng động vật, tăng cường ăn cá.

Ngoài ra:

• Hạn chế uống rượu, bia, ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào.
• Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh, tránh bị lạnh đột ngột.
• Uống đúng thuốc, đủ liều, đều đặn theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Không tự ý dừng thuốc, thay đổi thuốc, tăng hoặc giảm liều.
• Đo huyết áp ít nhất mỗi ngày một lần và ghi vào sổ  theo dõi huyết áp giúp cán bộ y tế theo dõi, đánh giá kết quả điều trị. Khám lại theo lịch hẹn của cán bộ y tế hoặc đến ngay cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường (đau đầu, khó thở, chóng mặt, buồn nôn, mặt đỏ…) trong quá trình điều trị.

Đừng chủ quan nếu bạn bị cao huyết áp bởi nó có thể gây ra rất nhiều hậu quả nguy hiểm không thể lường trước. Chúc bạn đọc nhiều sức khỏe, tránh xa các biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp.

Nguồn tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/high-blood-pressure/art-20045868

Chia sẻ24

1. Người bị cao huyết áp có trồng răng được không?

Người lớn tuổi là một trong những đối tượng cần điều trị trồng răng implant nhiều nhất. Tuy nhiên, độ tuổi này lại thường mắc nhiều bệnh lý nền đặc biệt là huyết áp cao, trong khi đó một số yếu tố của việc trồng răng có thể làm nặng hơn tình trạng bệnh này.

Phương pháp này có một số yếu tố làm ảnh hưởng tới huyết áp như sau:

Chất gây tê sử dụng để giảm đau trong khi trồng răng implant có thể làm tăng huyết áp: Bước gây tê là một phần quan trọng trong quy trình cấy ghép nha khoa, nó giúp người bệnh thoải mái, không cảm thấy đau trong khi thực hiện từ đó việc trồng răng cũng diễn ra thuận lợi hơn. Tuy nhiên, một số loại thuốc gây tê cục bộ dùng phổ biến hiện nay chứa adrenalin như epinephrine có tác dụng co mạch. Chất này khiến huyết áp và nhịp tim của bệnh nhân tăng lên dẫn đến những biến chứng xơ vữa động mạch.

Cộng thêm yếu tố tâm lý khi ngồi trên ghế nha khoa, nhiều người cảm thấy lo lắng, căng thẳng cũng làm tăng huyết áp và nhịp tim. Bởi khi cơ thể căng thẳng sẽ kích thích tuyến thượng thận giải phóng adrenalin có tác dụng co mạch.

Ngược lại, tăng huyết áp cũng góp phần tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng của việc trồng răng như nhiễm trùng, chảy máu kéo dài…

Việc trồng răng implant cần một thời gian hồi phục tương đối dài để trụ implant ổn định trong xương. Ở người cao huyết áp, khả năng phục hồi và làm lành lâu hơn. Do huyết áp cao không được kiểm soát sẽ hạn chế việc cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các tĩnh mạch và mao mạch, làm giảm khả năng tái tạo và chữa lành tế bào. Trong khi đó, khoang miệng là nơi chứa nhiều vi khuẩn gây hại trong cơ thể. Thời gian kéo dài với vết thương hở trong miệng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, sưng tấy và sự xâm nhập của vi khuẩn có hại vào máu.

Tăng huyết áp ảnh hưởng tới quá trình cầm máu trước và trong phẫu thuật. Thông thường, việc cắm implant đòi hỏi bạn phải rạch một đường dưới nướu và dùng máy khoan trong y khoa để tạo lỗ đặt trụ implant. Khi huyết áp cao tạo áp lực lớn lên thành mạch có thể phá vỡ các cục máu đông, giảm khả năng cầm máu. Vì vậy, người bị cao huyết áp thực hiện cấy ghép implant có nguy cơ chảy máu cao, dẫn đến choáng, ngất.

Ngoài ra, một số loại thuốc huyết áp như thuốc chẹn kênh canxi có tác dụng phụ là tăng sản nướu có thể gây sưng nướu và phát triển của viêm quanh implant ở một số người (1).

Như vậy, cao huyết áp và trồng răng ảnh hưởng qua lại lẫn nhau có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như nhiễm trùng, và những trường hợp khẩn cấp như đột quỵ, choáng, ngất, tai biến mạch máu não…

Dựa trên những thông tin này, các chuyên gia khuyến cáo như sau:

– Ở những người lớn tuổi bị cao huyết áp nên tiến hành lắp hàm răng giả, nhất là trường hợp mất nhiều răng. Hoặc có thể xem xét làm cầu răng, tuy nhiên cũng cần phải chuẩn bị trước khi thực hiện, hạn chế tình trạng gây xâm lấn như nâng xoang, cấy ghép xương…

– Ở những người trẻ tuổi mất răng bị huyết áp cao nên tiến hành cấy ghép implant để ngăn ngừa tình trạng tiêu xương hàm. Tuy nhiên, cần chuẩn bị tâm lý và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi thực hiện, đồng thời lưu ý:

• Huyết áp trước khi tiến hành trồng răng phải ổn định trong khoảng 140/90 mmHg. Nếu trước khi thực hiện, huyết áp tăng lên đột ngột cần phải ngừng trồng răng ngay lập tức.
• Chống chỉ định cấy ghép implant khi huyết áp tâm trương trên 100mmHg, bất kể là trường hợp dễ như trồng răng cửa.

☛ Xem thêm: Cập nhật mới nhất về tiêu chuẩn chẩn đoán tăng huyết áp

2. Những điều cần biết để trồng răng an toàn khi bị cao huyết áp

2.1. Trước khi trồng răng

Trước khi trồng răng bạn nên chú ý những thông tin dưới đây:

– Điều được coi quan trọng nhất là bạn cần lựa chọn bệnh viện hay địa chỉ nha khoa uy tín để trồng răng. Nơi có bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, xử lý nhanh chóng, kịp thời những biến chứng có thể xảy ra. Đồng thời, đó cũng phải là nơi có đầy đủ trang thiết bị tân tiến để theo dõi nhịp tim, huyết áp của bạn trong toàn bộ quá trình trồng răng.

Thông thường trước khi trồng răng bạn sẽ được thăm khám sơ bộ và thực hiện một số kỹ thuật như xét nghiệm máu, chụp x-quang, đo huyết áp… để nha sĩ xác định được tình trạng răng miệng và xây dựng kế hoạch điều trị toàn diện. Sau đó vài ngày, bạn sẽ được chỉ định trồng răng.

Trong những ngày này, bạn cũng cần uống thuốc huyết áp đều đặn mỗi ngày để duy trì huyết áp ổn định. Nếu là người khó ngủ, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về loại thuốc mình có thể uống như thuốc an thần có gây ảnh hưởng tới việc trồng răng không. Bạn không nên sử dụng đột ngột bất cứ loại thuốc nào trước khi trồng răng.

– Hạn chế hút thuốc lá, uống rượu bia hay chất kích thích khác, nhất là ngày trước khi trồng răng.

– Vào buổi tối trước ngày cấy ghép implant, bạn cần đi ngủ sớm, đủ giấc để ngày hôm sau luôn trong trạng thái khỏe mạnh, tỉnh táo để góp phần thực hiện cấy ghép thành công.

2.2. Trong quá trình trồng răng

– Quá trình trồng răng phụ thuộc phần lớn vào bác sĩ nha khoa. Ngay trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ đo nhịp tim, huyết áp lại một lần nữa. Người bị tăng huyết áp thường được bác sĩ tiêm thuốc gây tê không có chất adrenalin như mepivacain 3% hoặc giảm liều thuốc tê có tác dụng co mạch trong giới hạn an toàn.

Với những người cao huyết áp, bác sĩ thường kê kháng sinh dự phòng để ngăn ngừa tối đa khả năng có thể nhiễm trùng.

Đồng thời, nha sĩ cũng sẽ luôn quan sát tình trạng toàn thân của bạn trong suốt quá trình trồng răng. Bạn và bác sĩ nên thỏa thuận gia hiệu như thế nào nếu trong khi thực hiện bạn cảm thấy khó chịu để xử lý kịp thời.

– Căng thẳng như đã biết là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp. Do đó, sau khi lựa chọn một địa chỉ nha khoa uy tín, bạn cần tin tưởng vào tay nghề của các y bác sĩ, vui vẻ, giữ tinh thần thoải mái trong khi thực hiện.

Thông thường, các nha sĩ cũng sẽ trò chuyện để bạn yên tâm và bớt căng thẳng hơn. Nếu vẫn cảm thấy lo lắng quá mức, bạn có thể được bác sĩ kê 1 liều thuốc an thần trước khi thực hiện.

2.3. Sau khi trồng răng

Một điều quan trọng nữa trong quy trình trồng răng là chăm sóc sau khi thực hiện. Đặc biệt là phương pháp cấy ghép implant mất tương đối nhiều thời gian từ 2 – 6 tháng để implant có thể ổn định rồi mới gắn răng sứ.

– Bạn phải vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đảm bảo đánh răng 2 lần mỗi ngày, tại vị trí trồng răng cần chải nhẹ nhàng hơn. Kết hợp sử dụng chỉ nha khoa, dung dịch súc miệng acid tranexamic 5% 4 lần/ngày trong 2 – 5 ngày để làm sạch sâu.

– Như đã nói ở trên, một số loại thuốc chống tăng huyết áp có thể ảnh hưởng tới viêm quanh trụ implant. Tuy nhiên, nếu không sử dụng thuốc, huyết áp tăng cao sẽ làm chậm quá trình làm lành vết thương. Vì vậy, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ xem có chuyển loại hay dùng liều lượng thuốc thấp hơn hay không.

Ngoài ra, sau khi cấy ghép có thể bạn cũng cần sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh… bạn nên nói với bác sĩ những thuốc đang sử dụng để tránh những tương tác thuốc có thể xảy ra.

– Sau khi thực hiện trồng răng về, bạn cũng cần theo dõi xem vết khâu có còn chảy máu hay không. Nếu xuất huyết nhưng nước bọt vẫn trong thì bạn hãy khắc phục bằng cách ngậm nước đá hay chườm đá lạnh vào bên má có trồng răng. Tuy nhiên, nếu chảy máu nhiều hoặc kéo dài cần quay lại nha khoa hoặc thông báo cho bác sĩ để xử trí kịp thời.

Trên đây là những thông tin cần biết trước khi quyết định trồng răng ở người cao huyết áp. Điều quan trọng là đến cơ sở nha khoa uy tín để được tư vấn và hướng dẫn kỹ lưỡng để có thể thực hiện an toàn.

Chia sẻ0

1. Người bị cao huyết áp có nhổ răng được không?

Nhổ răng là một thủ thuật nha khoa xâm lấn có nguy cơ gây ra các biến chứng. Vì vậy, bất cứ những tác động nào trong quá trình này như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim… cũng làm tăng tỷ lệ xuất hiện những sự cố không đáng có. Vì vậy, nhiều người bị mắc bệnh lý nền như cao huyết áp cần đặc biệt chú ý, xem xét trường hợp của mình có thực hiện nhổ răng được không.

Để xác định một đối tượng có nhổ răng được hay không cần xác định 2 mặt lợi ích và nguy cơ. Khi lợi ích của việc nhổ răng lớn hơn nhiều so với những mối nguy có thể xảy ra thì bạn nên tiến hành nhổ răng. Ngược lại, nếu nguy cơ gây hại lớn thì bạn không nên thực hiện.

Đầu tiên, việc nhổ răng ở người tăng huyết áp có những bất lợi nào?

– Thuốc gây tê để nhổ răng ảnh hưởng tới huyết áp: Trong khi đó, gây tê là một phần quan trọng trong nhổ răng, đặc biệt là răng hàm. Việc này ngăn ngừa mọi cơn đau giúp mang lại cảm giác thoải mái tối đa trong khi thực hiện. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc gây tê chứa adrenalin có tác dụng co mạch, dẫn đến tăng huyết áp. Điều này làm tăng huyết áp đột ngột có thể gây nguy hại như dẫn đến đột quỵ.

– Việc chảy máu trong khi nhổ răng có thể nguy hiểm ở người tăng huyết áp: Việc chảy máu trong nướu và xương khi nhổ răng là không thể tránh khỏi. Điều này có thể gây bất lợi ở người bị huyết áp tăng. Bởi áp lực máu cao (huyết áp tâm trương) tạo một áp lực lớn bất thường gây phá hủy cục máu đông có tác dụng cầm máu. Bên cạnh đó, khi sử dụng chất gây tê ở người tăng huyết áp, bệnh nhân có thể bị chảy máu nhiều hơn trong khi nhổ răng.

– Căng thẳng gây tăng huyết áp: Rất nhiều trường hợp cảm thấy lo lắng, căng thẳng trước và trong khi nhổ răng. Khi cơ thể bị căng thẳng sẽ kích thích tuyến thượng thận sản sinh nhiều lượng adrenalin hơn bình thường. Loại hormon này gây co mạch khiến huyết áp tăng cao hơn. Bên cạnh đó, căng thẳng cũng khiến mạch máu co lại, tim đập nhanh hơn.

Ngoài ra, tăng huyết áp cũng ảnh hưởng tới việc chữa lành vết thương sau khi nhổ răng. Huyết áp không được kiểm soát sẽ hạn chế việc cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho mao mạch và tĩnh mạch, từ đó giảm khả năng tái tạo, chữa lành các tế bào. Trong khi đó, khoang miệng là nơi chứa nhiều vi khuẩn nhất trong cơ thể, nếu không lành vết nhổ răng nhanh, nó có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

Thứ hai, việc nhổ răng ở người cao huyết áp có lợi gì?

Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến một người có mong muốn nhổ răng như răng bị bệnh lý về tủy, sâu răng nặng, răng lung lay, răng khôn mọc lệch, mọc ngầm gây biến chứng… Bởi tình trạng này dẫn đến những cơn đau kéo dài, ảnh hưởng tới việc lo lắng. Việc nhổ răng có thể chấm dứt hoàn toàn cảm giác khó chịu này.

Như vậy, những người cao huyết áp xuất hiện những cơn đau khó chịu, chấp nhận những bất lợi thì việc nhổ răng vẫn được chỉ định.

Hiện nay với sự phát triển của khoa học công nghệ nhiều người bị cao huyết áp CÓ THỂ nhổ răng an toàn nếu kiểm soát được huyết áp trong giới hạn cho phép tuy rằng có nhiều thách thức hơn người khoẻ mạnh.

Nhổ răng được thực hiện khi mạch từ 60 – 90 lần/phút, huyết áp tâm trương từ 60 – 90 mmHg và huyết áp tâm thu từ 90 – 140mmHg. Ở một số bệnh nhân lớn tuổi, đang điều trị cao huyết áp có thể chấp nhận được khi huyết áp dưới 150/90 mmHg.

Việc nhổ răng được xem là chống chỉ định nếu huyết áp tâm trương cao trên 100mmHg, ngay cả với trường hợp tiểu phẫu chỉ nhổ những răng dễ như răng cửa. Ngoài ra, nếu các bác sĩ kiểm tra huyết áp trước khi thực hiện thấy tăng đột ngột thì nhổ răng cũng phải tạm dừng ngay lập tức dù huyết áp đã được kiểm soát tốt trong những ngày trước đó. Chỉ tiếp tục thực hiện nhổ răng khi huyết áp trong giới hạn cho phép.

2. Những lưu ý cho người cao huyết áp để nhổ răng an toàn

Để ca nhổ răng ở người cao huyết áp diễn ra an toàn, cần lưu ý những thông tin dưới đây:

2.1. Lựa chọn cơ sở nhổ răng uy tín

Điều đầu tiên cũng là điều quan trọng nhất là bạn nên chọn nhổ răng tại bệnh viện, hay cơ sở nha khoa uy tín. Bác sĩ nha khoa kết hợp với bác sĩ tim mạch chuyên khoa phải có kế hoạch điều trị toàn diện để ngăn ngừa các biến chứng xảy ra trong khi nhổ răng.

– Trước khi nhổ răng, đặc biệt là những chiếc răng hàm, người tăng huyết áp có thể được chỉ định thực hiện một số kỹ thuật như chụp x-quang, xét nghiệm công thức máu, đo huyết áp… Đồng thời cần lấy cao răng, vệ sinh răng miệng sạch sẽ để làm giảm tối đa lượng vi khuẩn gây hại trong khoang miệng. Nhiều trường hợp có thể sử dụng kháng sinh dự phòng để ngăn ngừa nhiễm trùng.

– Trong quá trình nhổ răng, người tăng huyết áp được sử dụng thuốc gây tê không có chất co mạch adrenalin. Với trường hợp này có thể thay thế bằng thuốc tê mepivacain 3% (có tác dụng chống co mạch tốt hơn lidocain nhiều). Đồng thời, người nhổ răng luôn cần quan sát tình trạng toàn thân như mệt mỏi, tăng huyết áp, đau… trong khi làm thủ thuật.

Xây dựng biện pháp tại chỗ để xử lý những biến chứng có thể xảy ra như: khâu huyệt ổ răng, chuẩn bị những chế phẩm cần thiết để cầm máu tại chỗ như nước súc miệng transamin 5%…

2.2. Uống thuốc huyết áp đều đặn trước khi nhổ răng

Sau khi thăm khám, thực hiện những xét nghiệm đầy đủ các bác sĩ sẽ hẹn lịch để nhổ răng. Trong khoảng thời gian này, những người bị cao huyết áp cần uống thuốc đều đặn mỗi ngày theo như chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tim mạch để đảm bảo huyết áp trong giới hạn cho phép.

Thông thường, người cao huyết áp sẽ được chỉ định nhổ răng trong buổi sáng sau khi đã uống thuốc điều trị huyết áp và trong trạng thái khỏe mạnh, tỉnh táo.

2.3. Giữ tinh thần thoải mái trước và trong khi nhổ

Căng thẳng như đã biết là một trong những nguyên nhân làm tăng huyết áp khiến các biến chứng có tỷ lệ xảy ra cao hơn. Vì vậy, khi lựa chọn được địa chỉ nhổ răng uy tín, uống thuốc kiểm soát huyết áp đều đặn mỗi ngày rồi thì người tăng huyết áp cũng yên tâm hơn khi nhổ răng.

Vào buổi tối trước khi thực hiện, người đi nhổ răng nên ngủ sớm, giữ tinh thần thoải mái và tỉnh táo vào ngày hôm sau. Không nên sử dụng đột ngột bất cứ loại thuốc an thần nào, đặc biệt với người cao tuổi nếu không ngủ được. Vì vậy, người tăng huyết áp cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ về loại thuốc có thể sử dụng trước khi nhổ răng.

Trong khi nhổ răng, người huyết áp cao phải trấn an tinh thần, giữ tinh thần thoải mái trong khi nhổ để duy trì huyết áp trong giới hạn cho phép. Đồng thời, đối tượng này cũng nên có người đi cùng để có tâm trạng tốt hơn.

Đọc thêm: 4 phương pháp cải thiện căng thẳng cho người cao huyết áp

2.4. Chăm sóc răng miệng sau khi nhổ răng

Bên cạnh việc uống thuốc kháng sinh sau khi nhổ răng để ngăn ngừa nhiễm trùng, người tăng huyết áp cũng cần vệ sinh răng miệng và chăm sóc vùng nhổ răng đúng cách. Mỗi ngày, vẫn phải đảm bảo chải răng 2 lần, nhẹ nhàng ở chỗ nhổ răng. Bên cạnh đó là sử dụng chỉ nha khoa, nước súc miệng để tăng cường bảo vệ khả năng làm sạch.

Người cao huyết áp cần theo dõi tình trạng xuất huyết. Nếu chảy máu nhưng nước bọt vẫn trong có thể giải quyết bằng cách chườm lạnh, ngậm nước đá, cám gạo… Nhưng nếu chảy máu nhổ ra cả cục máu đông, hay kéo dài, sưng đau không giảm… bạn nên thông báo cho bác sĩ để xử trí kịp thời.

Bạn có thể biết xem thêm thông tin nhổ răng ở những người có bệnh lý nền, trong đó có cao huyết áp của bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thanh Hương – Khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Bạch Mai trong video dưới đây:

Tài liệu tham khảo

• https://www.ada.org/resources/research/science-and-research-institute/oral-health-topics/hypertension
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5074706/

Chia sẻ0

Tổng quan về cao huyết áp ở người già

Theo Hội Tim mạch Việt Nam/ Phân Hội Tăng huyết áp Việt Nam (VNHA/VSH), tăng huyết áp được định nghĩa là khi huyết áp tối đa (huyết áp tâm thu) từ 140 mmHg trở lên và/hoặc huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trương) từ 90 mmHg trở lên. Định nghĩa tăng huyết áp không thay đổi theo lứa tuổi, do đó, tình trạng cao huyết áp ở người già cũng sẽ được xác định dựa theo định nghĩa trên.

Tương tự như cao huyết áp ở người trẻ tuổi, người già khi bị cao huyết áp cũng thường không có biểu hiện, triệu chứng rõ ràng, chỉ một số ít trường hợp có xuất hiện các biểu hiện chủ quan như chóng mặt, mờ mắt, nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn, nóng mặt,…

Tỷ lệ tăng huyết áp ở người già đang có xu hướng gia tăng rất nhanh chóng trong thời gian gần đây. Theo thống kê, trên 60% người trên 60 tuổi và 80% người trên 80 tuổi đang mắc phải bệnh lý mạn tính này.

Nguyên nhân gây cao huyết áp ở người già

Cao huyết áp là một rối loạn gây ra bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau. Phần lớn các trường hợp cao huyết áp ở người già (90%) không xác định được nguyên nhân cụ thể, gọi là tăng huyết áp nguyên phát. Có rất ít trường hợp xác định được nguyên nhân, chiếm khoảng 10% và được gọi là tăng huyết áp thứ phát.

Cơ chế gây tăng huyết áp ở người cao tuổi đến nay vẫn chưa thật sự rõ ràng. Các nhà khoa học cho rằng, yếu tố chính gây nên tình trạng này là do hậu quả của quá trình lão hóa ở cơ thể người cao tuổi, đặc biệt là hệ thống tim mạch đã dẫn đến những thay đổi trong cơ chế co, giãn mạch gây cao huyết áp.

Khi tuổi tác tăng lên, quá trình lão hóa sẽ dẫn đến những thay đổi về cấu trúc và chức năng các động mạch lớn. Thành mạch có thể bị phì đại, vôi hóa, tổn thương xơ vữa dẫn đến hệ thống động mạch trở nên dày hơn, cứng hơn. Những thay đổi này khiến động mạch trở nên kém đàn hồi, kém linh hoạt trước tác động của áp lực máu, dẫn đến tăng sức cản ngoại vi và gây tăng huyết áp.

Quá trình lão hóa cũng khiến chức năng thận bị suy giảm, dẫn đến hoạt động của bơm Na+/ K+ giảm dần. Kết quả là gây dư thừa canxi và natri nội bào gây co mạch, làm tăng sức cản ngoại vi và tăng huyết áp. Bên cạnh đó, ở người già, sự suy giảm khả năng đào thải muối của thận khiến lượng muối đưa vào cơ thể bị giữ lại, hậu quả là gây tăng huyết áp qua nhiều cơ chế như: tăng giữ nước trong cơ thể và tăng thể tích máu, giảm sản xuất nitric oxide (NO) – chất gây giãn mạch, tăng độ cứng thành động mạch.

Ngoài các trường hợp tăng huyết áp nguyên phát, một phần nhỏ số người già bị cao huyết áp là do ảnh hưởng từ các bệnh lý cụ thể khác như: Bệnh thận mạn tính, cường aldosteron nguyên phát, u tủy thượng thận, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, bệnh Cushing, hẹp eo động mạch chủ hay do tác dụng phụ của thuốc.

Cao huyết áp ở người già có nguy hiểm không?

Cao huyết áp là bệnh lý nguy hiểm đối với mọi lứa tuổi, đặc biệt là đối với những người có tuổi tác cao, sức khỏe yếu. Huyết áp cao kéo dài sẽ làm gia tăng nguy cơ đột quỵ, phì đại thất trái, suy tim, bệnh mạch vành, suy giảm thị lực, suy thận, suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ,..

Các biến chứng trên đều có tỷ lệ tử vong cao và có thể để lại nhiều di chứng nặng nề như mất ý thức, liệt nửa người, mất khả năng lao động, gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt của người bệnh.

Do đó, người cao tuổi khi bị cao huyết áp cần được khám, tư vấn và điều trị kịp thời bằng các biện pháp thích hợp để kiểm soát bệnh một cách tốt nhất, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Người già bị cao huyết áp nên làm gì?

Huyết áp mục tiêu

Theo hướng dẫn của Hội Tim mạch Việt Nam năm 2015, huyết áp mục tiêu mà người cao tuổi bị tăng huyết áp cần đạt được xác định như sau:

• Đối với người già từ 60 – 79 tuổi: Huyết áp mục tiêu là dưới 140/90 mmHg, bao gồm cả những trường hợp tăng huyết áp ở bệnh nhân có bệnh đái tháo đường, bệnh thận mạn, hội chứng chuyển hóa, bệnh mạch vành, microalbumin niệu.
• Đối với người già trên 80 tuổi: Huyết áp mục tiêu được xác định là dưới 150/90 mmHg. Nếu có bệnh đái tháo đường, bệnh thận mạn kèm theo thì huyết áp mục tiêu là dưới 140/90 mmHg.

Việc duy trì huyết áp ở mức mục tiêu trên sẽ giúp người cao tuổi ngăn ngừa nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm, kéo dài tuổi thọ, từ đó giúp cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

Điều chỉnh lối sống là điều cần thiết đối với người bệnh tăng huyết áp ở bất cứ lứa tuổi nào, đặc biệt là người cao tuổi. Ngay cả khi không đem lại kết quả rõ rệt, kết hợp lối sống lành mạnh và điều trị bằng thuốc cũng làm hạn chế nguy cơ biến chứng của bệnh.

Dưới đây là một số biện pháp thay đổi lối sống mà người cao tuổi nên áp dụng:

☛ Duy trì cân nặng hợp lý:

Thừa cân là một vấn đề phổ biến ở người cao tuổi và là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tăng huyết áp ở lứa tuổi này. Do đó, người già bị cao huyết áp và thừa cân cần thay đổi chế độ ăn uống, rèn luyện phù hợp để giảm cân, duy trì trọng lượng khỏe mạnh, góp phần giảm huyết áp hiện tại.

☛ Chế độ ăn uống hợp lý:

Nếu bạn hoặc người thân trong gia đình là người cao tuổi bị tăng huyết áp, việc áp dụng một chế độ ăn hợp lý sẽ giúp giảm huyết áp đến 11mmHg.

Bạn nên thêm vào thực đơn hàng ngày của mình nhiều loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ, các sản phẩm từ sữa ít béo, cá, thịt gia cầm và đồng thời loại bỏ thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol.

Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu khoáng chất như kali (dưa lưới, chuối, lê, đu đủ, xoài, cà chua,…), magie (hạt bí, quả hạch, rau chân vịt, đậu đen,…), canxi (rau xanh, cá hồi,…)…

☛ Kiểm soát lượng muối ăn hàng ngày

Giảm lượng muối đưa vào cơ thể hàng ngày, ngay cả khi chỉ là một lượng nhỏ cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch cho người cao tuổi và giảm huyết áp khoảng 5 – 6mmHg nếu bạn bị cao huyết áp.

Để giảm lượng muối trong chế độ ăn, bạn có thể thực hiện một số cách sau:

• Giảm sử dụng các loại thức ăn chế biến sẵn.
• Hạn chế thêm muối vào món ăn của bạn. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng các loại thảo mộc và gia vị khác để tăng thêm hương vị cho món ăn.
• Cắt giảm lượng muối trong chế độ ăn dần dần để điều chỉnh khẩu vị dần theo thời gian.

☛ Thường xuyên rèn luyện thể dục, thể thao:

Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên sẽ giúp người cao tuổi tăng cường sức khỏe hệ tim mạch, cải thiện tốt tình trạng cao huyết áp.

Ở người già, sức khỏe thường bị suy giảm, không tập được các bài tập nặng, cường độ cao. Do đó, người lớn tuổi nên lựa chọn cho mình những môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thể dục nhịp điệu,… và duy trì tập luyện tối thiểu 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần.

☛ Hạn chế sử dụng rượu:

Uống nhiều rượu có thể làm nặng thêm tình trạng tăng huyết áp. Người lớn tuổi nếu bị cao huyết áp nên hạn chế uống rượu ở mức 2 ly mỗi ngày đối với nam giới và 1 ly mỗi ngày đối với nữ giới.

☛ Bỏ hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc:

Khi bạn hút thuốc lá, nicotine có trong thuốc sẽ làm tăng huyết áp và nhịp tim của bạn. Vì vậy, nếu chính bạn hoặc người thân trong gia đình đã lớn tuổi và bị cao huyết áp, hãy tự mình từ bỏ hoặc khuyên người thân của mình dừng việc hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá để cải thiện huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và nâng cao sức khỏe cơ thể.

☛ Nghỉ ngơi hợp lý, giảm căng thẳng, stress:

Căng thẳng có thể góp phần làm tăng huyết áp, ngay cả ở người cao tuổi. Do đó, tốt nhất bạn nên hạn chế căng thẳng quá mức để giảm huyết áp. Bạn có thể thư giãn, giảm căng thẳng bằng cách tập thiền, thực hiện các hoạt động yêu thích như đi dạo, nấu ăn, làm vườn,…

Ngoài ra, tình trạng rối loạn giấc ngủ, mất ngủ phổ biến ở người già cũng không có lợi đối với bệnh cao huyết áp. Bạn có thể cải thiện vấn đề này bằng cách không sử dụng đồ uống có cồn, caffein trước khi ngủ, giữ không gian phòng ngủ thoáng mát, thoải mái để có một giấc ngủ ngon hơn.

Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp đúng cách

Khi thực hiện các phương pháp thay đổi lối sống mà tình trạng tăng huyết áp chưa được kiểm soát tốt, bạn có thể được yêu cầu điều trị bằng các loại thuốc điều trị tăng huyết áp.

Các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp chính hiện nay bao gồm:

• Thuốc chẹn kênh calci: amlodipine, nifedipin, felodipin, diltiazem và verapamil…
• Thuốc ức chế men chuyển/ức chế thụ thể AT1: lisinopril, captopril, losartan…
• Thuốc chẹn beta giao cảm: metoprolol, bisoprolol…
• Thuốc lợi tiểu: lợi tiểu thiazide, lợi tiểu kháng aldosteron và lợi tiểu giữ kali
• Thuốc chẹn alpha giao cảm: doxazosin, prazosin và terazosin.
• Thuốc tác dụng theo cơ chế trung ương: clonidin, methyldopa, reserpin, guanfacin,…
• Thuốc giãn mạch trực tiếp: hydralazin và minoxidil.

Ở người cao tuổi, việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp một cách an toàn có thể rất phức tạp. Không chỉ phải cẩn thận để tránh giảm huyết áp quá mức, mà một số người lớn tuổi, đặc biệt là người bệnh tăng huyết áp tâm thu đơn độc có thể gặp phải tác dụng phụ là hạ huyết áp tư thế đứng và dẫn đến choáng váng, té ngã. Đây là phản ứng có hại cần được lưu ý.

Do đó, việc lựa chọn nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp phù hợp cho người cao tuổi sẽ được bác sĩ cân nhắc kỹ lượng dựa trên tình trạng của người bệnh, các bệnh lý mắc kèm, các loại thuốc đang sử dụng, khả năng đáp ứng và các tác dụng phụ của thuốc. Bác sĩ cũng có thể cân nhắc thay đổi loại thuốc điều trị nếu bạn không đáp ứng hoặc gặp phải các phản ứng có hại nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, để việc điều trị cao huyết áp đạt hiệu quả tốt nhất, trong quá trình sử dụng thuốc, người cao tuổi cần chú ý đến các vấn đề sau:

• Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Nghiêm túc tuân thủ theo liệu trình điều trị, dùng thuốc đúng giờ, đúng liều lượng, không được tự ý ngưng thuốc kể cả khi huyết áp đã về mức bình thường nếu chưa có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
• Theo dõi sát sao các tác dụng không mong muốn của thuốc trong quá trình sử dụng.

Theo dõi huyết áp thường xuyên

Theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà cho người cao tuổi bị tăng huyết áp là vô cùng quan trọng và cần thiết. Điều này giúp bạn kiểm soát tốt huyết áp của mình và người thân, đánh giá được hiệu quả của các biện pháp thay đổi lối sống cũng như phát hiện kịp thời những bất thường về huyết áp và các biến chứng sức khỏe tiềm ẩn.

Bạn nên lựa chọn cho mình hoặc người thân một loại máy đo huyết áp phù hợp và chính xác nhất. Tiến hành đo huyết áp hàng ngày và ghi lại số đo huyết áp vào một cuốn sổ để dễ dàng theo dõi và báo cáo lại với bác sĩ trong các buổi thăm khám định kỳ.

Thăm khám định kỳ

Thăm khám tình trạng huyết áp thường xuyên là chìa khóa để kiểm soát cao huyết áp ở người cao tuổi. Bạn nên đi khám định kỳ 6 tháng 1 lần hoặc thường xuyên hơn theo yêu cầu của bác sĩ.

Trong các buổi thăm khám, bác sĩ sẽ đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị, các loại thuốc bạn đang sử dụng để tiến hành sự thay đổi phù hợp nhất. Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ cũng sẽ giúp bạn phát hiện sớm các tổn thương cơ quan, biến chứng nếu có do tăng huyết áp để có biện pháp điều trị kịp thời.

Cao huyết áp ở người già đang là vấn đề được quan tâm hàng đầu hiện nay. Hi vọng bài viết trên đã cung cấp đến bạn những thông tin, kiến thức bổ ích về tình trạng này, để từ đó bảo vệ sức khỏe của bản thân và người thân trong gia đình một cách tốt nhất.

Tài liệu tham khảo

• http://timmachhoc.vn/tang-huyet-ap-o-nguoi-cao-tuoi-co-gi-khac-biet/
• https://academic.oup.com/biomedgerontology/article/56/4/M217/619961
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/high-blood-pressure/art-20046974

Chia sẻ24