Nguy hiểm thầm lặng từ bệnh huyết áp cao

Huyết áp cao( tăng huyết áp) có thể âm thầm gây hại cho cơ thể bạn trong nhiều năm trước khi các triệu chứng phát triển. Nếu không kiểm soát được huyết áp sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hay một cơn đau tim nghiêm trọng. Khoảng một nửa số người bị tăng huyết áp không được điều trị chết vì bệnh tim liên quan đến lưu lượng máu kém( bệnh tim thiếu máu cục bộ) và một phần ba chết vì đột quỵ.

Điều trị và thay đổi lối sống có thể giúp kiểm soát huyết áp cao, giảm nguy cơ biến chứng đe doạ tính mạng.

Dưới đây là các biến chứng mà huyết áp cao có thể gây ra khi nó không được kiểm soát hiệu quả.

Tổn thương động mạch

Động mạch khoẻ mạnh khi chúng có các tính chất linh hoạt, mạnh mẽ và đàn hồi. Lớp lót bên trong của chúng trơn tru để máu chảy tự do, cung cấp dinh dưỡng và oxy cho các cơ quan và mô quan trọng.

Tăng huyết áp dần dần làm tăng áp lực máu chảy qua các động mạch của bạn. Kết quả là bạn có thể bị:

Hư hỏng và hẹp động mạch

Huyết áp cao có thể làm hỏng các tế bào của lớp lót bên trong động mạch. Khi bạn nạp chất béo vào cơ thể, chúng sẽ đi vào máu của bạn, tiến vào gây hư hỏng các động mạch, cuối cùng thành động mạch của bạn trở nên đàn hồi kém, hạn chế lưu lượng máu đi khắp cơ thể.

Chứng phình động mạch

Theo thời gian, áp lực liên tục của máu di chuyển qua động mạch bị suy yếu có thể khiến một phần ucả thành động mạch mở rộng và tạo thành một khối phình( phình động mạch). Chứng phình động mạch có thể có khả năng vỡ và gây chảy máu bên trong đe doạ tính mạng. Chứng phình động mạch có thể hình thành trong bất kỳ động mạch nào trên khắp cơ thể của bạn, nhưng chúng phổ biến nhất trong động mạch chủ.

Tăng gánh nặng cho tim

Tim bơm máu đến toàn bộ cơ thể. Huyết áp cao nếu không được kiểm soát có thể làm hỏng trái tim của bạn theo một số cách:

Bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành ảnh hưởng đến các động mạch cung cấp máu cho cơ tim của bạn. Các động mạch bị thu hẹp bởi bệnh động mạch vành không cho phép máu chảy tự do qua các động mạch. Khi đó, bạn có thể bị đau ngực, đau tim hoặc nhịp tim không đều( loạn nhịp tim).

Phì đại thất trái

Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành tâm thất trái khiến tâm thất co bóp khó khăn, do đó các sợi cơ tâm thất trái phải tăng kích thước, tăng thời gian co bóp để để bơm máu đến mọi nơi trên cơ thể. Tình trạng này thường xuyên tiếp diễn sẽ làm cơ tâm thất trái bị phì đại. Khoang bên trong tâm thất trái bị thu nhỏ lại và tim không thể hoàn toàn giãn ra giữa các nhịp đập.

Khi có biến chứng phì đại thất trái, bệnh nhân có thể không có triệu chứng gì hoặc có một số biểu hiện như tim đập nhanh, khó thở khi đi bộ nhanh, khi leo cầu thang, hụt hơi, mau mệt khi gắng sức, có thể khó thở khi nằm, đau thắt ngực, …Hậu quả là làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong ở người bệnh cao huyết áp.

Suy tim

Theo thời gian, sự căng thẳng ở tim do huyết áp cao gây ra có thể khiến cơ tim của bạn yếu đi và hoạt động kém hiệu quả. Cuối cùng, trái tim của bạn bắt đầu hao mòn.

Tổn thương não của bạn

Giống như tim, bộ não của con người phụ thuộc vào nguồn cung cấp máu nuôi dưỡng để hoạt động đúng và tồn tại. Nhưng huyết áp cao có thể gây ra một số vấn đề cho não, bao gồm:

Thiếu máu não cục bộ thoáng qua ( TIA)

Hay còn được gọi là mini stroke.Thiếu máu não cục bộ thoáng qua là rối loạn hoạt động ở não gây ra do gián đoạn cung cấp máu tạm thời ở não gây giảm chức năng ở não ngắn và đột ngột.. Nó thường được gây ra bởi chứng xơ vữa động mạch hoặc cục máu đông – cả hai đều có thể phát sinh do huyết áp cao. Một cơn thiếu máu não thoáng qua thường là một cảnh báo nguy cơ đột quỵ toàn diện.

Đột quỵ

Đột quỵ thường xảy ra khi một phần não của bạn bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng khiến các tế bào não bị chết. Huyết áp cao không được kiểm soát có thể dẫn tới đột quỵ bằng cách làm hỏng và làm suy yếu các mạch máu não, khiến chúng bị hẹp, vỡ hoặc rò rỉ. Huyết áp cao cũng có thể khiến cục máu đông hình thành trong các động mạch dẫn đến não cả bạn, ngăn chặn lưu lượng máu và có khả năng gây đột quỵ.

Sa sút trí tuệ

Sa sút trí tuệ là một bệnh về nã dẫn đến các vấn đề về suy nghĩ, nói năng, lý luận, trí nhớ, tầm nhìn và chuyển động. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mất trí nhớ, một trong số là do hẹp và tắc nghẽn các động mạch cung cấp máu cho não. Đó cũng có thể là kết quả của đột quỵ gây ra bởi sự gián đoạn lưu lượng máu đến não. Trong vả hai trường hợp, huyết áp cao đều là thủ phạm.

Suy giảm nhận thức mức độ nhẹ

Suy giảm nhận thức nhẹ là giai đoạn chuyển tiếp giữa những thay đổi về hiểu biết và trí nhớ đi kèm với sự lão hoá và các vấn đề nghiêm trọng hơn do bệnh Alzheimer gây ra. Giống như chứng mất trí nhớ, nó có thể là hậu quả của việc lưu thông máu đến não khi huyết áp cao làm tổn thương động mạch.

Tổn thương thận

Thận có nhiệm vụ lọc chất lỏng dư thừa và chất thải từ máu- một quá trình phụ thuộc vào các mạch máu khoẻ mạnh. Huyết áp cao có thể làm tổn thương cả mạch máu trong và dẫn đến thận của bạn, gây ra một số loại bệnh thận. Bị tiểu đường ngoài huyết áp cao có thể làm tổn thương nặng hơn.

Suy thận

Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây suy thận. Đó là bởi vì nó có thể làm hỏng các động mạch lớn dẫn đến thận và các mạch máu nhỏ( cầu thận) trong thận. Huyết áp cao gây tổn thương, khiến thận của bạn không thể lọc chất thải từ máu một cách hiệu quả dẫn tới mức chất lỏng và chất thải nguy hiểm có thể tích tụ. Cuối cùng, bạn chỉ có thể yêu cầu lọc máu hoặc ghép thận.

Sẹo thận( xơ hoá cầu thận)

Viêm cầu thận là một loại tổn thương thận do sẹo của cầu thận. Các tiểu cầu là những cụm mạch máu nhỏ trong thận lọc chất lỏng và chất thải từ máu của bạn. Xơ hoá cầu thận có thể khiến thận của bạn không thể lọc chất thải hiệu quả dẫn tới suy thận.

Phình động mạch thận

Chứng phình động mạch là một chỗ phình ra trong thành mạch máu. Khi nó xảy ra trong một động mạch dẫn đến thận, nó được gói là phình động mạch thận. Một nguyên nhân tiền ẩn là xơ vữa động mạch, làm suy yếu và hỏng thành động mạch. Theo thời gian, huyết áp cao trong động mạch suy yếu có thể khiến một phần to ra và hình thành một khối phình- phình động mạch. Chứng phình động mạch có thể vỡ và gây chảy máu bên trong đe doạ tính mạng.

Thiệt hại cho đôi mắt của bạn

Các mạch máu nhỏ, tinh tế cung cấp máu cho mắt của bạn. Giống như các mạch khác, chúng cũng có thể bị tổn thương do huyết áp cao:

Tổn thương mạch máu mắt( bệnh võng mạc)

Huyết áp cao có thể làm hỏng các mạch cung cấp máu cho võng mạc của bạn, gây ra bệnh võng mạc. Tình trạng này có thể dẫn tới chảy máu mắt, mờ mắt và mất hoàn toàn thị lực. Nếu bạn cũng bị cùng lúc tiểu đường và huyết áp cao, bạn có nguy cơ mắc bệnh võng mạc cao hơn.

Chất lỏng tích tụ dưới võng mạc( bệnh màng đệm)

Trong tình trạng này, chất lỏng tích tụ dưới võng mạc do một mạch máu bị rò rỉ trong một lớp mạch máu nằm dưới võng mạc. Bệnh màng đệm có thể dẫn tới tầm nhìn bị méo hoặc trong một số trường hợp sẹo làm suy yếu thị lực.

Tổn thương thần kinh( bệnh thần kinh thị giác). Đây là một tình trạng trong đó lưu lượng máu bị chặn làm hỏng dây thần kinh thị giác. Nó có thể tiêu diệt các tế bào thần kinh trong mắt của bạn, gây chảy máu mắt hoặc mất thị lực.

Rối loạn chức năng tình dục

Mặc dù việc yếu sinh lý hay rối loạn cương dương ngày càng trở nên phổ biến ở nam giới khi họ tiến tới độ tuổi 50, nhưng điều đó thậm chí còn xảy ra nhiều hơn nếu họ bị huyết áp cao. Theo thời gian, huyết áp cao làm tổn thương niêm mạc mạch máu não và làm cho các động mạch cứng lại và hẹp( xơ vữa động mạch), hạn chế lưu lượng máu. Điều này có nghĩa là ít máu có thể chảy đến dương vật của bạn. Đối với một số nam giới, lưu lượng máu giảm làm cho khó đạt cực khoái và duy trì sự cương cứng- rối loạn cương dương. Vấn đề này khá phổ biển, đặc biệt là những người đàn ông không điều trị huyết áp cao.

Phụ nữ có thể bị rối loạn chức năng tình dục do hệ luỵ từ huyết áp cao. Huyết áp cao có thể làm giảm lưu lượng máu đến âm đạo của bạn. Đối với một số phụ nữ, điều này dẫn đến giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, khó đạt cực khoái. Giống như đàn ông, phụ nữ có thể gặp các vấn đề lo lắng và mối quan hệ do rối loạn chức năng tình dục khi mắc chứng huyết áp cao.

Những nguy hiểm khác của huyết áp cao

Huyết áp cao cũng có thể ảnh hưởng đến các khu vực khác của cơ thể, dẫn đến các vấn đề:

Mất xương

Huyết áp cao có thể làm tăng lượng canxi trong nước tiểu của bạn. Việc loại bỏ quá nhiều canxi có thể dẫn đến mất xương, loãng xương. Nguy cơ tăng nhiều hơn tỷ lệ thuận với độ tuổi.

Khó ngủ

 

Ngưng thở khi ngủ là một hiện tượng tối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi việc ngừng thở hoặc quá trình giảm hô hấp trong giấc ngủ. Mỗi lần tạm dừng có thể kéo dài vài giây đến vài phút và có thể xảy ra nhiều lần một đêm, cơ cổ họng thư giãn khiến bạn ngáy to- xảy ra ở hơn một nửa dố người bị huyết áp cao. Ngoài ra, thiếu ngủ do ngưng thở khi ngủ có thể làm tăng huyết áp của bạn.

Cấp cứu huyết áp cao

Huyết áp cao thường là một tình trạng mãn tính dần dần gây ra nhiều tác hại âm thầm trong khoảng thời gian dài. Nhưng đôi khi huyết áp tăng quá nhanh và nghiêm trọng đến mức nó trở thành một cấp cứu y tế cần điều trị ngay lập tức, thường phải nhập viện.

Trong những tình huống này, huyết áp cao có thể gây ra:

• Mất trí nhớ, thay đổi tính cách, khó tập trung, dễ cáu gắt hoặc mất dần ý thức
• Đột quỵ
• Tổn thương nghiêm trọng đến động mạch chính của cơ thể( bóc tách động mạch chủ)
• Đau ngực
• Đau tim
• Bơm tim đột ngột bị suy yếu, dẫn đến dự phòng chất lỏng trong phổi gây khó ngủ( phù phổi)
• Mất chức năng thận đột ngột
• Biến chứng ở phụ nữ mang thai( tiền sản giật hoặc sản giật).

Trên đây là những biến chứng có thể gây ra do huyết áp cao, chúng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Bởi vậy việc theo dõi huyết áp thường xuyên là vô cùng quan trọng. Bạn có thể tìm hiểu Các loại máy đo huyết áp tại nhà và lợi ích của nó được phân tích chi tiết trên trang báo Dân trí.