Huyết áp tăng nhanh sau khi thức dậy kèm theo nguy cơ đột quỵ vào buổi sáng là hiện tượng không phải hiếm gặp. Tuy nhiên,để xác định rõ đâu là sự biến đổi huyết áp thông thường, đâu là biến chứng tăng huyết áp để kịp thời đề phòng là điều không hề dễ dàng. Dưới đây là một số giải đáp về hiện tượng tăng huyết áp vào buổi sáng mà bạn nên biết.
Tăng huyết áp buổi sáng là gì?
Huyết áp là áp lực đẩy do sự tuần hoàn của máu trong các mạch máu. Chỉ số huyết áp tại nhà bình thường nên dưới 135/85 mm Hg. Huyết áp tâm thu (số trên cùng) là áp lực được tạo ra khi tim bị co bóp. Huyết áp tâm trương (số dưới cùng) là áp lực được tạo ra khi tim được thư giãn. Huyết áp có thể tăng lên khi tim chúng ta đập nhanh hơn và cứng hơn hoặc nếu các mạch máu của chúng ta thắt lại, tạo ra một lỗ hẹp hơn để máu chảy qua.
Huyết áp thay đổi trong suốt cả ngày tùy thuộc vào thực phẩm ăn, hoạt động thể chất và cảm xúc. Thật không may, đối với một số người, huyết áp của họ có thể quá cao vào buổi sáng. Đây được gọi là tăng huyết áp buổi sáng hoặc huyết áp cao buổi sáng. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tăng huyết áp buổi sáng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim và mạch máu như đột quỵ. Ngay cả ở những bệnh nhân có huyết áp được kiểm soát tốt, 50% vẫn có huyết áp buổi sáng cao.
Nguyên nhân gây ra huyết áp buổi sáng?
Huyết áp tăng khi chúng ta mới thức dậy do nhịp sinh học bình thường của cơ thể. Nhịp điệu sinh học là một chu kỳ 24 giờ ảnh hưởng đến kiểu ngủ / thức của chúng ta. Vào buổi sáng, cơ thể giải phóng các hormone như adrenaline và noradrenaline. Những hormone này giúp bạn tăng năng lượng nhưng cũng có thể làm tăng huyết áp. Tăng huyết áp buổi sáng thường được nhìn thấy trong khoảng thời gian từ 6 giờ sáng đến trưa. Nếu huyết áp tăng quá cao, nó có thể gây ra tác dụng có hại.
Điều gì có thể xảy ra nếu tôi bị tăng huyết áp buổi sáng ?
Bệnh nhân tăng huyết áp đặc biệt bị tăng huyết áp buổi sáng có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với các bệnh nhân tăng huyết áp khác không bị tăng huyết áp buổi sáng.
Huyết áp cao có thể gây ra đột quỵ, mất chức năng não đột ngột do thiếu nguồn cung cấp máu cho não. Hai loại đột quỵ tồn tại- thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết. Đột quỵ do cục máu đông được gọi là đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một mạch máu vỡ trong não. Đột quỵ thiếu máu cục bộ là phổ biến nhất, gây ra 85% trong số 600.000 đột quỵ xảy ra mỗi năm.
Tăng huyết áp buổi sáng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim và mạch máu khác. Nó có liên quan đến những thay đổi trong nhịp tim và kích thước của tim bạn, điều này có thể dẫn đến đau tim hoặc suy tim. Hãy chắc chắn liên hệ với cơ sở y tế ngay lập tức nếu bạn gặp các triệu chứng như đau đầu dữ dội, đau ngực và tê hoặc ngứa ran ở mặt hoặc cánh tay của bạn.
Ai có nguy cơ bị tăng huyết áp buổi sáng?
Bạn có thể có nguy cơ bị tăng huyết áp buổi sáng có hại do những điều sau đây:
- Có bệnh huyết áp cao nhưng không biết hoặc không điều trị
- Tiền sử mắc các bệnh tiểu đường loại 1 hoặc loại 2; các bệnh liên quan đến tuyến giáp
- Lớn hơn 65 tuổi
- Sử dụng thuốc lá hoặc rượu
- Thừa cân, béo phì
- Nồng độ cholesterol cao
- Thường xuyên tăng ca, làm ca đêm, xáo trộn chu kỳ tự nhiên của cơ thể
- Căng thẳng, áp lực cao kéo dài không điều trị
Làm thế nào để biết tăng huyết áp buổi sáng?
Các bác sĩ khuyên bệnh nhân nên theo dõi huyết áp tại nhà để giúp xác định nguy cơ tăng huyết áp buổi sáng bằng cách sử dụng máy đo huyết áp tại nhà đã được chứng minh lâm sàng là chính xác.
Bạn có thể mua máy đo huyết áp tại nhà mà không cần toa tại nhà thuốc địa phương. Một số loại màn hình có sẵn, bao gồm cả các mô hình tự động và thủ công. Máy đo huyết áp tại nhà cũng giúp xác định nguy cơ tăng huyết áp buổi sáng của bệnh nhân.
Trên thị trường hiện tại có bán loại máy đo huyết áp tự động được chứng minh lâm sàng chính xác và bao gồm IntelliSense cho lạm phát vòng bít thích hợp, khả năng bộ nhớ, kích cỡ vòng bít khác nhau và màn hình điện tử bao gồm ngày và giờ.
Khi mua máy đo huyết áp tại nhà, hãy nhớ chọn kích thước vòng bít phù hợp với khoảng cách xung quanh cánh tay trên của bạn. Nếu sử dụng kích thước vòng bít không chính xác, điều này có thể gây ra đọc sai huyết áp. Bạn cũng nên xem xét liệu bạn muốn có một vòng bít lạm phát tự động hay thủ công với màn hình của bạn.
Cách sử dụng máy đo huyết áp tại nhà?
- Huyết áp của bạn nên được kiểm tra vào buổi sáng, khoảng một giờ sau khi bạn thức dậy và vào buổi tối, khoảng một giờ trước khi bạn đi ngủ, sử dụng cùng một cánh tay mỗi lần.
- Thực hiện 3 lần đo liên tiếp (cách nhau khoảng 1 phút) sẽ giúp bạn biết chính xác hơn về huyết áp “thật” của bạn.
- Tránh thực phẩm, caffeine hoặc thuốc lá ít nhất 30 phút trước khi đo.
- Ngồi trên ghế với hai chân và mắt cá chân không mở ra và lưng của bạn được hỗ trợ. Cánh tay của bạn phải ở cùng cấp độ với trái tim của bạn và đặt trên bàn hoặc quầy.
- Thực hiện theo các hướng dẫn sử dụng đi kèm với máy đo huyết áp của bạn. Giữ một bản ghi của tất cả các bài đọc huyết áp của bạn.
Nhiều loại máy có khả năng bộ nhớ trong để ghi lại số đọc của bạn và ngày giờ. Nếu không, hãy ghi lại vào nhật ký và mang đến gặp bác sĩ để bác sĩ biết về chỉ số huyết áp tại nhà của bạn. Bác sĩ của bạn có thể thay đổi thuốc dựa trên chỉ số huyết áp tại nhà của bạn, có thể bao gồm thay đổi thời gian bạn dùng thuốc hoặc loại thuốc.
Tìm hiểu thêm ở bài viết: Tự theo dõi huyết áp tại nhà
Tôi có thể làm gì để ngăn ngừa hoặc kiểm soát tăng huyết áp buổi sáng ?
Một lối sống lành mạnh bao gồm chế độ ăn uống bổ dưỡng, tránh thuốc lá, rượu bia kết hợp với hoạt động thể chất thường xuyên sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi tăng huyết áp buổi sáng. Nếu bạn dùng thuốc huyết áp, hãy dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và có thói quen cập nhật huyết áp đều đặn. Những bước này có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về tim hoặc mạch máu như đột quỵ.
Nguồn tham khảo:
Early to Rise? Your Blood Pressure May Be Too!